Wersja [3660]
To jest stara wersja ZrodlaPrawa utworzona przez MarcinKrzymuski, 2008-09-04 14:01:32.
Źródła prawa
A. Źródła prawa powszechnie obowiązującego
Przepisy prawa powszechnie obowiązującego to takie, na podstawie których można zbudować ogólną i abstrakcyjną normę prawną. Normy generalne są skierowane do węższej lub szerszej, ale zawsze bliżej nieoznaczonej liczby adresatów. Normy abstrakcyjne to natomiast takie, które nie odnoszą się do jednej, konkretnej sytuacji.
Aktami powszechnie obowiązującymi są - zgodnie z br zmieniem Art. 87 Konstytucja
art. 87 Konstytucja
1. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.
2. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego.
:1. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.
2. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego.
- Konstytucja RP,
- ustawy,
- ratyfikowane umowy międzynarodowe,
- rozporządzenia,
- akty prawa miejscowego.
1. Akty obowiązujące na terytorium całego kraju
Do aktów powszechnie obowiązujących, których moc rozciąga się na cały kraj należą źródła wymienione w Art. 87 ust. 1 KRP, a więc Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe i rozporządzenia.
a. Konstytucja
Dla prawa administracyjnego najważniejszymi normami z Konstytucji będą przepisy dotyczące organizacji administracji rządowej i samorządowej oraz związane z prawami i wolnościami obywatelskimi. Nie wolno zapominać, że zgodnie z Art. 8 ust. 2 Konstytucja
art. 8 Konstytucja
1. Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej.
przepisy Konstytucji można stosować bezpośrednio. Tylko wyjątkowo Konstytucja może stanowić inaczej.1. Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej.
b. ustawa
Ustawa jest podstawowym aktem prawnym regulującym materię prawa administracyjnego. Konkretyzuje ona postanowienia Konstytucji. Ustawy obowiązują także w sposób bezpośredni. Roli ustawy w procesie administrowania nie można nie doceniać. W polskim prawie znaczenie ustawy podkreślają dwie zasady: zasada nadrzędności ustawy oraz zasada wyłączności ustawy.
- zasada nadrzędności ustawy
Zgodnie z tą zasadą wszystkie inne źródła prawa muszą, nie tylko formalnie, być zgodne z ustawami, lecz również materialnie powinny służyć ich wykonywaniu, nawet wówczas, gdy tylko konkretyzują przepisy ustawowe.
- zasada wyłączności ustawy
Zasada ta jest określana także jako zasada wyłącznej materii ustawowej. Oznacza ona, że najważniejsze dla funkcjonowania państwa i jego organów oraz dla życia obywateli sprawy powinny być rozstrzygane wyłączenie w drodze ustawowej, a nie w drodze innych aktów normatywnych.
c. ratyfikowana umowa międzynarodowa
Zgodnie z Art. 91 ust. 1 Konstytucja
art. 91 Konstytucja
1. Ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy.
2. Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową.
3. Jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy konstytuującej organizację międzynarodową, prawo przez nią stanowione jest stosowane bezpośrednio, mając pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami.
umowa międzynarodowa stanowi część polskiego porządku prawnego i może być stosowana bezpośrednio, o ile została ratyfikowana i ogłoszona w Dzienniku Ustaw, chyba że dodatkowym warunkiem jej skuteczności jest wydanie ustawy. Ponadto Art. 89 ust. 1 Konstytucja1. Ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy.
2. Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową.
3. Jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy konstytuującej organizację międzynarodową, prawo przez nią stanowione jest stosowane bezpośrednio, mając pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami.
art. 89 Konstytucja
1. Ratyfikacja przez Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowej i jej wypowiedzenie wymaga uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie, jeżeli umowa dotyczy:
1) pokoju, sojuszy, układów politycznych lub układów wojskowych,
2) wolności, praw lub obowiązków obywatelskich określonych w Konstytucji,
3) członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w organizacji międzynarodowej,
4) znacznego obciążenia państwa pod względem finansowym,
5) spraw uregulowanych w ustawie lub w których Konstytucja wymaga ustawy.
2. O zamiarze przedłożenia Prezydentowi Rzeczypospolitej do ratyfikacji umów międzynarodowych, których ratyfikacja nie wymaga zgody wyrażonej w ustawie, Prezes Rady Ministrów zawiadamia Sejm.
3. Zasady oraz tryb zawierania, ratyfikowania i wypowiadania umów międzynarodowych określa ustawa.
przewiduje określone typy umów międzynarodowych, dla ratyfikacji których konieczne jest wcześniejsze wyraże n ie w ustawie zgody na ratyfikację.1. Ratyfikacja przez Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowej i jej wypowiedzenie wymaga uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie, jeżeli umowa dotyczy:
1) pokoju, sojuszy, układów politycznych lub układów wojskowych,
2) wolności, praw lub obowiązków obywatelskich określonych w Konstytucji,
3) członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w organizacji międzynarodowej,
4) znacznego obciążenia państwa pod względem finansowym,
5) spraw uregulowanych w ustawie lub w których Konstytucja wymaga ustawy.
2. O zamiarze przedłożenia Prezydentowi Rzeczypospolitej do ratyfikacji umów międzynarodowych, których ratyfikacja nie wymaga zgody wyrażonej w ustawie, Prezes Rady Ministrów zawiadamia Sejm.
3. Zasady oraz tryb zawierania, ratyfikowania i wypowiadania umów międzynarodowych określa ustawa.
Tytułem przypomnienia: ratyfikacja to akt, w którym organ upoważniony do reprezentowania państwa w stosunkach międzynarodowych wyraża wolę związania państwa treścią zawartej przez inny organ (lub swojego pełnomocnika) umowy międzynarodowej .
d. rozporządzenie
Rozporządzeniami są akty normatywne wydawane przez organy władzy wykonawczej na podstawie szczególnego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Rozporządzenie ma moc obowiązującą, jeżeli spełnia następują ce warunki:
- zostało ogłoszone w Dzienniku Ustaw,
- powołuje podstawę prawną wydania w treści rozporządzenia (wraz z konkretnym artykułem ustawy upoważniającej),
- zostało wydane przez upoważniony organ,
- jest zgodne pod względem prawno-materialnym z Konstytucją, ustawami oraz ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi.
2. Akty prawa miejscowego
Akty prawa miejscowego są przepisami prawnymi obowiązującymi na części terytorium państwa, a nie na całym jego obszarze, i tylko wtedy, gdy wydawane są przez organy samorządu terytorialnego lub terenowe organy administracji rządowej .
a. akty stanowione przez organy samorządu terytorialnego
Organy samorządu terytorialnego mają prawo stanowienia statutów, przepisów wykonawczych oraz przepisów porządkowych.
- statuty
Uprawnienie do wydawania statutów oparte jest na generalnym upoważnieniu ustawowym do samodzielnego uregulo wania materii statutowej.
Prawo stanowienia statutów przysługuje województwom (art. 18 SamWojU), powiatom (art. 12 SamPowU), gminom (art. 3 SamGminU) oraz związkom powiatów i gmin.
- przepisy wykonawcze
Przepisy wykonawcze mogą być także wydane jedynie w przypadku wyraźnego upoważnienia w ustawie, które przewidywać powinno sytuacje, w jakich dopuszczalne jest wydanie tego rodzaju przepisów oraz ich zakres i sposób regulacji.
- przepisy porządkowe
Przepisy porządkowe mogą być wydawane na podstawie generalnego upoważnienia zawartego w ustawach - art. 41 SamPowU i art. 40 ust. 3 i 4 SamGminU. Mogą być one wydawane tylko w zakresie nie uregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących.
b. akty stanowione przez organy terenowej administracji rządowej
Organy administracji rządowej mają prawo stanowienia przepisów porządkowych i wykonawczych.
- przepisy wykonawcze
Przepisy wykonawcze mogą wydawać wojewodowie oraz organy rządowej administracji niezespolonej.
- przepisy porządkowe
Przepisy porz ądkowe mogą być wydawane na podstawie art. 40 AdmRządWojU.
B. Akty prawa wewnętrznego
Akty prawa wewnętrznego są skierowane do jednostek organizacyjnie podległych organowi, który te akty wydał .
Źródła te można podzielić na dwie grupy: akty prawa wewnętrznego przewidziane w wyraźny sposób w Konstytucji oraz inne. Konstytucja wymienia: uchwały Rady Ministrów, zarządzenia Prezesa Rady Ministrów, ministrów i Prezydenta.
Jako pozostałe akty prawa wewnętrznego wymienia się regulaminy, instrukcje, okólniki i wytyczne. Regulaminy określają wewnętrzną strukturę organizacyjną organu administracji oraz zasady organizacji pracy urzędów. Pozostałe zawierają zazwyczaj treść informacyjną lub interpretacyjną przepisów prawa, a ich celem jest ujednolicenie działań administracji publicznej. Niektórzy zaliczają do aktów prawa wewnętrznego także statuty.
C. Nieformalne źródła prawa
Jako nieformalne źródła prawa określa się normy pozaprawne wykorzystywane w działaniach administracji. Należą do nich:
- zwyczaj,
- orzecznictwo sądowe,
- doktrynę prawniczą,
- normy i zasady pozaprawne.
CategoryTeoriaPrawa CategorySkrypty
Na tej stronie nie ma komentarzy
