Wiki source for ZmianaTaryfy
==== Zmiana taryfy (dla ciepła) ====
== prawo przedsiębiorstwa ciepłowniczego do zmiany taryfy w wypadku zmiany warunków działalności ==
Przedsiębiorstwo ciepłownicze może domagać się zmiany taryfy w oparciu o {{pu przepis="art. 155 KPA"}} oraz § 27 RozpTC. W takim wypadku pojawia się jednak problem związany z faktem, że nawet w wypadku przyznania przedsiębiorstwu racji co do __możliwości__ zmiany taryfy przez URE (w ramach {{pu przepis="art. 155 KPA"}} oraz § 27 RozpTC) sąd nie uzna __obowiązku__ zmiany taryfy przez Urząd. Wątpliwość taka nasuwa się w związku z brzmieniem ww. przepisów (słowa "[...] może [...]" lub "[...] możliwa [...]"). Jest to typowe brzmienie dla przepisów przewidujących uznanie administracyjne, czyli możliwość wysnuwania różnych skutków prawnych w wypadku spełnienia określonych przesłanek ustawowych.
Uznanie administracyjne nie jest jednak instytucją prawną dającą urzędom administracji publicznej blankietową możliwość dowolnego stosowania prawa. Po pierwsze decyzje oparte na uznaniu podlegają kontroli sądowej - przede wszystkim w zakresie, czy organ administracyjny nie przekroczył granic uznania, czy nie nadużył uznania (do celów odmiennych, niż te, do których został powołany organ) oraz czy nie naruszył podstawowych dóbr konstytucyjnych wysnuwając dany - co do zasady przewidziany w ustawie - skutek (Ochendowski, Prawo administracyjne, Toruń 1999, s. 186). Ponadto w wielu przypadkach przepisy brzmiące w sposób sugerujący uznanie administracyjne nie mogą być podstawą uznania administracyjnego. Wielokrotnie kontekst regulacyjny przepisu lub jego znaczenie dla podstawowych praw obywateli wykluczają możliwość pozostawienia wyboru skutków danej normy organowi administracji. Ponadto stosowanie różnych skutków prawnych przepisu może być wykluczone, jeśli praktyka organu administracji wskazuje na pewną konkretną linię orzeczniczą, której opuszczenie wiązałoby się z naruszeniem zasady równości podmiotów przed prawem (redukcja uznania do zera).
W związku z powyższym pojawia się pytanie, czy i na ile przepisy mające zastosowanie w kontekście zmiany taryfy dla ciepła ({{pu przepis="art. 155 KPA"}} oraz § 27 RozpTC) oznaczają uznaniowość decyzji URE lub też nie. Analiza przepisów i ich kontekstu każe stwierdzić co następuje:
- zaistnienie okoliczności przewidzianych w § 27 RozpTC, uprawniających do zmiany taryfy, oznacza jednocześnie zaistnienie sytuacji, w której przedsiębiorstwo stosuje taryfę niezgodną z wytycznymi prawa energetycznego, w szczególności {{pu przepis="art. 45 PrEnerg"}}; oznacza to, iż brak uwzględnienia wniosku o zmianę taryfy w przypadku, gdy wniosek ten jest słusznie podyktowany obowiązkiem stosowania taryfy zgodnej z kosztami w rozumieniu {{pu przepis="art. 45 PrEnerg"}}, skutkowałby naruszaniem przez przedsiębiorstwo prawa; {{pu przepis="art. 45 PrEnerg"}} narzuca bowiem na przedsiębiorstwo nie tylko prawo ale i obowiązek stosowania cen spełniających kryteria {{pu przepis="art. 45 PrEnerg"}};
- regulacja w energetyce jest związana z ingerencją organów administracji państwowej w konstytucyjnie gwarantowane prawa obywatela - konkretnie: swobody działalności gospodarczej w rozumieniu {{pu przepis="art. 22 Konstytucja"}}; oznacza to, iż w tym zakresie korzystanie z ewentualnej swobody uznaniowej przez administrację jest dopuszczalne wyłącznie wtedy, gdy kryteria jej wykonywania są precyzyjnie wskazane w ustawie (wynika to bezpośrednio z wymogów stawianych przez cytowany art. 22 konstytucji); ponieważ ustawodawca poza regułami {{pu przepis="art. 44 PrEnerg"}} i nast. nie przewidział żadnych kryteriów ograniczania swobody działalności w energetyce, swoboda uznaniowa administracji w pozostałym zakresie jest wykluczona; w szczególności podstawą swobody organu w ocenie taryf i ich ewentualnych zmian nie może być przepis {{pu przepis="art. 23 PrEnerg"}}, ponieważ przepis ten - niezależnie od wątpliwości co do konstytucyjności niektórych jego zapisów ( np. ust. 2 pkt 3) lit. c) - przewiduje jedynie ogólnie kompetencje Urzędu Regulacji Energetyki a nie określa w sposób konstytucyjnie wymagany reguł, w oparciu o które możliwe byłoby ograniczanie swobody działalności gospodarczej;
- o ile istnieje praktyka Urzędu w zakresie zatwierdzania zmian w oparciu o wnioski bazujące na {{pu przepis="art. 155 KPA"}} oraz § 27 RozpTC, to decyzje późniejsze nie mogą bez uzasadnionych powodów i w sposób dowolny odbiegać od tejże linii orzeczniczej, ponieważ w innym wypadku naruszona zostałaby zasada jednakowego traktowania podmiotów przez prawo, {{pu przepis="art. 32 Konstytucja"}}.
Przedstawione powyżej okoliczności wskazują wyraźnie na to, iż niemożliwym jest dopatrywanie się w zapisach {{pu przepis="art. 155 KPA"}} oraz § 27 RozpTC swobody uznaniowej URE w wypadku, gdy przesłanki (możliwości) zmiany taryfy w oparciu o § 27 RozpTC oraz §{{pu przepis="§ 45 PrEnerg"}} i nast. są spełnione (tzn. przedsiębiorstwo w zmianie uwzględnia wyłącznie koszty uzasadnione).
Ewentualny zarzut, że konkretna zmiana jako taka może być uzasadniona, ale w jej wyniku taryfa jako całość staje się niemożliwa do zaakceptowania, nie może być uzasadniony prawnie. Oznaczałby on bowiem, że koszty uznawane dotychczas za uzasadnione (wraz z odpowiednim zwrotem z kapitału) w oparciu o obiektywne kryteria stały się nagle nieuzasadnione. Sytuacja taka może mieć miejsce jedynie wtedy, gdy przedsiębiorstwo obok czynników zgłaszanych w zmianie napotyka na czynniki oddziałujące na taryfę w sposób odmienny i nie zgłasza ich do uwzględnienia.
----
artykuł należy do działu [[CategoryProceduryWEnergetyce procedury w energetyce]]
== prawo przedsiębiorstwa ciepłowniczego do zmiany taryfy w wypadku zmiany warunków działalności ==
Przedsiębiorstwo ciepłownicze może domagać się zmiany taryfy w oparciu o {{pu przepis="art. 155 KPA"}} oraz § 27 RozpTC. W takim wypadku pojawia się jednak problem związany z faktem, że nawet w wypadku przyznania przedsiębiorstwu racji co do __możliwości__ zmiany taryfy przez URE (w ramach {{pu przepis="art. 155 KPA"}} oraz § 27 RozpTC) sąd nie uzna __obowiązku__ zmiany taryfy przez Urząd. Wątpliwość taka nasuwa się w związku z brzmieniem ww. przepisów (słowa "[...] może [...]" lub "[...] możliwa [...]"). Jest to typowe brzmienie dla przepisów przewidujących uznanie administracyjne, czyli możliwość wysnuwania różnych skutków prawnych w wypadku spełnienia określonych przesłanek ustawowych.
Uznanie administracyjne nie jest jednak instytucją prawną dającą urzędom administracji publicznej blankietową możliwość dowolnego stosowania prawa. Po pierwsze decyzje oparte na uznaniu podlegają kontroli sądowej - przede wszystkim w zakresie, czy organ administracyjny nie przekroczył granic uznania, czy nie nadużył uznania (do celów odmiennych, niż te, do których został powołany organ) oraz czy nie naruszył podstawowych dóbr konstytucyjnych wysnuwając dany - co do zasady przewidziany w ustawie - skutek (Ochendowski, Prawo administracyjne, Toruń 1999, s. 186). Ponadto w wielu przypadkach przepisy brzmiące w sposób sugerujący uznanie administracyjne nie mogą być podstawą uznania administracyjnego. Wielokrotnie kontekst regulacyjny przepisu lub jego znaczenie dla podstawowych praw obywateli wykluczają możliwość pozostawienia wyboru skutków danej normy organowi administracji. Ponadto stosowanie różnych skutków prawnych przepisu może być wykluczone, jeśli praktyka organu administracji wskazuje na pewną konkretną linię orzeczniczą, której opuszczenie wiązałoby się z naruszeniem zasady równości podmiotów przed prawem (redukcja uznania do zera).
W związku z powyższym pojawia się pytanie, czy i na ile przepisy mające zastosowanie w kontekście zmiany taryfy dla ciepła ({{pu przepis="art. 155 KPA"}} oraz § 27 RozpTC) oznaczają uznaniowość decyzji URE lub też nie. Analiza przepisów i ich kontekstu każe stwierdzić co następuje:
- zaistnienie okoliczności przewidzianych w § 27 RozpTC, uprawniających do zmiany taryfy, oznacza jednocześnie zaistnienie sytuacji, w której przedsiębiorstwo stosuje taryfę niezgodną z wytycznymi prawa energetycznego, w szczególności {{pu przepis="art. 45 PrEnerg"}}; oznacza to, iż brak uwzględnienia wniosku o zmianę taryfy w przypadku, gdy wniosek ten jest słusznie podyktowany obowiązkiem stosowania taryfy zgodnej z kosztami w rozumieniu {{pu przepis="art. 45 PrEnerg"}}, skutkowałby naruszaniem przez przedsiębiorstwo prawa; {{pu przepis="art. 45 PrEnerg"}} narzuca bowiem na przedsiębiorstwo nie tylko prawo ale i obowiązek stosowania cen spełniających kryteria {{pu przepis="art. 45 PrEnerg"}};
- regulacja w energetyce jest związana z ingerencją organów administracji państwowej w konstytucyjnie gwarantowane prawa obywatela - konkretnie: swobody działalności gospodarczej w rozumieniu {{pu przepis="art. 22 Konstytucja"}}; oznacza to, iż w tym zakresie korzystanie z ewentualnej swobody uznaniowej przez administrację jest dopuszczalne wyłącznie wtedy, gdy kryteria jej wykonywania są precyzyjnie wskazane w ustawie (wynika to bezpośrednio z wymogów stawianych przez cytowany art. 22 konstytucji); ponieważ ustawodawca poza regułami {{pu przepis="art. 44 PrEnerg"}} i nast. nie przewidział żadnych kryteriów ograniczania swobody działalności w energetyce, swoboda uznaniowa administracji w pozostałym zakresie jest wykluczona; w szczególności podstawą swobody organu w ocenie taryf i ich ewentualnych zmian nie może być przepis {{pu przepis="art. 23 PrEnerg"}}, ponieważ przepis ten - niezależnie od wątpliwości co do konstytucyjności niektórych jego zapisów ( np. ust. 2 pkt 3) lit. c) - przewiduje jedynie ogólnie kompetencje Urzędu Regulacji Energetyki a nie określa w sposób konstytucyjnie wymagany reguł, w oparciu o które możliwe byłoby ograniczanie swobody działalności gospodarczej;
- o ile istnieje praktyka Urzędu w zakresie zatwierdzania zmian w oparciu o wnioski bazujące na {{pu przepis="art. 155 KPA"}} oraz § 27 RozpTC, to decyzje późniejsze nie mogą bez uzasadnionych powodów i w sposób dowolny odbiegać od tejże linii orzeczniczej, ponieważ w innym wypadku naruszona zostałaby zasada jednakowego traktowania podmiotów przez prawo, {{pu przepis="art. 32 Konstytucja"}}.
Przedstawione powyżej okoliczności wskazują wyraźnie na to, iż niemożliwym jest dopatrywanie się w zapisach {{pu przepis="art. 155 KPA"}} oraz § 27 RozpTC swobody uznaniowej URE w wypadku, gdy przesłanki (możliwości) zmiany taryfy w oparciu o § 27 RozpTC oraz §{{pu przepis="§ 45 PrEnerg"}} i nast. są spełnione (tzn. przedsiębiorstwo w zmianie uwzględnia wyłącznie koszty uzasadnione).
Ewentualny zarzut, że konkretna zmiana jako taka może być uzasadniona, ale w jej wyniku taryfa jako całość staje się niemożliwa do zaakceptowania, nie może być uzasadniony prawnie. Oznaczałby on bowiem, że koszty uznawane dotychczas za uzasadnione (wraz z odpowiednim zwrotem z kapitału) w oparciu o obiektywne kryteria stały się nagle nieuzasadnione. Sytuacja taka może mieć miejsce jedynie wtedy, gdy przedsiębiorstwo obok czynników zgłaszanych w zmianie napotyka na czynniki oddziałujące na taryfę w sposób odmienny i nie zgłasza ich do uwzględnienia.
----
artykuł należy do działu [[CategoryProceduryWEnergetyce procedury w energetyce]]
