====Wyrok Sądu Najwyższego z 10.11.2010, II CSK 248/10====

**dane orzeczenia:**
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 2010 r., sygn. akt: II CSK 248/10

**publikacja:**
OSNC 2011, zeszyt B, poz. 42 (str. 116-122)

**teza:**
Najbliższym członkom rodziny zmarłego nie przysługuje roszczenie o zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę na podstawie art. 446 § 4 k.c., gdy śmierć nastąpiła na skutej deliktu przed dniem 3 sierpnia 2008 r.

**cytowane przepisy:**
	- {{pu przepis="art. 3 KC"}}, {{pu przepis="art. 361 KC"}}, {{pu przepis="art. 446 KC"}}, {{pu przepis="art. 448 KC"}},
	- {{pu akt="ZmKC2008a"}},
	- {{pu przepis="art. 398(14) KPC"}}

**tekst orzeczenia:**
copy

**uwagi**

((2)) Zagadnienia intertemporalne związane ze zmianą {{pu przepis="art. 446 KC"}} w 2008 r.
Orzeczenie to zajmuje się głównie zasadami intertemporalnymi. Analizowane są możliwości zastosowania ustawy {{pu akt="ZmKC2008a"}} do stanów faktycznych, które miały miejsce przed jej wejściem w życie (3.8.2008). SN dochodzi do przekonania, że cel ustawy nie uzasadnia stosowania jej do stanów faktycznych, jakie miały miejsce przed jej wejściem w życie. Należy więc - zgodnie z zasadami prawa intertemporalnego - stosować ją wyłącznie do tych zdarzeń, które miały miejsce po 3.8.2008. 
Zasady **retrospektywności** przepisów natomiast uzasadniają stosowanie nowych przepisów wyłącznie do stosunków trwałych, które powstały przed zmianą stanu prawnego, ale które mają charakter ciągły. Natomiast zdarzenia jednorazowe podlegają wyłącznie ocenie wg przepisów obowiązujących w chwili ich zaistnienia.
To prowokuje do ogólniejszych rozważań związanych ze zmianą przepisów:

Rozważyć można np. sytuacje, gdy zdarzenie miało miejsce przed dniem wejścia w życie {{pu przepis="art. 446 § 4 KC"}} ale śmierć nastąpiła już po 3.8.2008. 
---> wypadek drogowy (1.8.2008) ---> zmiana ustawy (3.8.2008) ---> śmierć poszkodowanego (5.8.2008)

Poza tym można zastanowić się nad sytuacją, gdy wielokrotnie (punktowo) dochodzi do naruszenia dobra osobistego na podstawie powtarzalnego zdarzenia, ale każde z tych zdarzeń jest samodzielne, zaś ustawa zmienia się pomiędzy pojedynczymi zdarzeniami:
---> zdarzenie i naruszenie dobra (20.7.2008) ---> zdarzenie i naruszenie dobra (25.7.2008) ---> zmiana ustawy (3.8.2008) ---> zdarzenie i naruszenie dobra (5.8.2008) ---> zdarzenie i naruszenie dobra (10.8.2008)
Ponieważ w prawie cywilnym nie ma pojęcia czynu ciągłego, każdy z tych zdarzeń musi być traktowane osobno.

Co jest więc decydujące: zdarzenie czy jego skutki?

((2)) Podstawa do uzyskania zadośćuczynienia za śmierć osoby najbliższej
SN w drugiej części orzeczenia rozważa stosunek {{pu przepis="art. 446 KC"}} w brzmieniu sprzed zmiany tego pierwszego w 2008 r. do {{pu przepis="art. 448 KC"}}.
Zanim wprowadzono art. 448 uważano, że {{pu przepis="art. 446 § 3 KC"}} daje wystarczającą podstawę do zasądzenia zadośćuczynienia w razie naruszenia dobra osobistego w postaci więzi rodzinnych. Po zmianie brzmienia {{pu przepis="art. 448 KC"}} z dniem 28.12.1996 ten właśnie przepis uznany został za wystarczającą podstawę prawną przyznania zadośćuczynienia za krzywdę wywołaną śmiercią osoby najbliższej.
SN podkreślił jeszcze, że skoro {{pu przepis="art. 448 KC"}} nie przewiduje żadnych przesłanek poza naruszeniem dobra osobistego to wychodzić należy, iż podstawą jest bezprawne i zawinione działanie sprawcy. 
Trudno się z tym poglądem zgodzić, gdyż wyklucza on przyznanie zadośćuczynienia w sytuacji, gdy śmierć jest skutkiem zdarzenia, z którym ustawa wiąże wyłącznie odpowiedzialność na zasadzie ryzyka ({{pu przepis="art. 435 KC"}}, {{pu przepis="art. 436 KC"}} i in.).
----
CategoryOrzecznictwoSaduNajwyzszego CategoryOchronaDobrOsobistych CategoryCzynyNiedozwolone CategoryOdpowiedzialnoscCywilnaZaWypadkiDrogowe