====Wyrok ETS z 16.3.2010, C-325/08==== **dane orzeczenia:** WYROK TRYBUNAŁU (wielka izba) z dnia 16 marca 2010 r. **sygn. akt:** C-325/08 **tryb postępowania:** wniosek o wydanie, na podstawie {{pu przepis="art. 234 TWE"}}, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Cour de cassation (Francja) **strony:** ""Olympique Lyonnais SASP przeciwko Olivierowi Bernardowi, Newcastle UFC"" **publikacja oficjalna:** Zbiór Orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE **sentencja:** Artykuł 45 TFUE nie stoi na przeszkodzie istnieniu systemu, który aby zrealizować cel polegający na wspieraniu naboru i szkolenia młodych piłkarzy gwarantuje klubowi szkoleniowemu odszkodowanie, w przypadku gdy młody piłkarz podpisze po zakończeniu swojego okresu szkoleniowego umowę w charakterze zawodowego piłkarza z klubem innego państwa członkowskiego, pod warunkiem że omawiany system jest w stanie zagwarantować realizację wskazanego celu i nie wykracza poza to, co jest konieczne do jego osiągnięcia. Dla zagwarantowania realizacji tego celu nie jest konieczne uregulowanie takie jak będące przedmiotem postępowania przed sądem krajowym, zgodnie z którym obiecujący gracz, który po zakończeniu swojego okresu szkoleniowego podpisze umowę w charakterze zawodowego piłkarza z klubem innego państwa członkowskiego, ryzykuje zasądzenie odszkodowania, którego wysokość jest obliczana bez związku z rzeczywistymi kosztami szkolenia. **cytowane przepisy:** **dostępność:** na [[http://curia.europa.eu/jcms/jcms/j_6/ stronie]] Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości **wyciąg z uzasadnienia:** (...) W przedmiocie istnienia ograniczenia swobodnego przepływu pracowników 27 W pierwszej kolejności należy przypomnieć, że w kontekście celów Unii Europejskiej uprawianie sportu jest przedmiotem prawa Unii tylko w takim zakresie, w jakim uznaje się je za działalność gospodarczą (zob. w szczególności ww. wyrok w sprawie Bosman, pkt 73; wyrok z dnia 18 lipca 2006 r. w sprawie C‑519/04 P Meca-Medina i Majcen przeciwko Komisji, Rec. s. I‑6991, pkt 22). 28 W ten oto sposób gdy działalność sportowa ma charakter odpłatnego świadczenia pracy lub świadczenia usług za wynagrodzeniem, co ma miejsce w przypadku działalności sportowej wykonywanej przez półzawodowców lub zawodowców, zostaje ona w szczególności objęta zakresem stosowania art. 45 TFUE i nast. lub art. 56 TFUE i nast. (zob. w szczególności ww. wyrok w sprawie Meca-Medina i Majcen przeciwko Komisji, pkt 23 i przytoczone tam orzecznictwo). 29 W niniejszej sprawie bezsporne jest, że działalność zarobkowa O. Bernarda należy do zakresu zastosowania art. 45 TFUE. 30 Następnie należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem art. 45 TFUE nie tylko reguluje działalność władz publicznych, ale obejmuje również przepisy o innym charakterze, zmierzające do uregulowania w sposób zbiorowy pracy najemnej (zob. ww. wyrok w sprawie Bosman, pkt 82 i przytoczone tam orzecznictwo). 31 Warunki pracy w poszczególnych państwach członkowskich są regulowane albo za pomocą przepisów ustawodawczych lub wykonawczych, albo poprzez układy zbiorowe lub inne akty zawarte lub przyjęte przez osoby prywatne. Ograniczenie zakazów przewidzianych przez art. 45 TFUE do aktów władzy publicznej może zatem stworzyć sytuację nierówności w odniesieniu do ich stosowania (zob. ww. wyrok w sprawie Bosman, pkt 84). 32 W niniejszej sprawie z wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym wynika, że karta ma charakter krajowej umowy zbiorowej, tak że należy ona do zakresu zastosowania art. 45 TFUE. 33 W końcu jeżeli chodzi o to, czy uregulowanie krajowe takie jak to będące przedmiotem postępowania przed sądem krajowym stanowi ograniczenie w rozumieniu art. 45 TFUE, trzeba przypomnieć, że ogół przepisów traktatu FUE dotyczących swobodnego przepływu osób służy ułatwieniu obywatelom Wspólnoty wykonywania wszelkiego rodzaju działalności zawodowej na obszarze Wspólnoty oraz stoi na przeszkodzie działaniom, które mogłyby stawiać ich w niekorzystnej sytuacji, gdyby pragnęli oni wykonywać działalność gospodarczą na obszarze innego państwa członkowskiego (zob. w szczególności ww. wyrok w sprawie Bosman, pkt 94; wyroki: z dnia 17 marca 2005 r. w sprawie C‑109/04 Kranemann, Zb.Orz. s. I‑2421, pkt 25; z dnia 11 lipca 2007 r. w sprawie C‑208/05 ITC, Zb.Orz. s. I‑181, pkt 31). 34 Uregulowania krajowe, które uniemożliwiają pracownikowi będącemu obywatelem jednego z państw członkowskich opuszczenie swego kraju w celu wykonaniu jego prawa do swobodnego przemieszczania się lub zniechęcają go do tego, stanowią ograniczenie tej wolności, nawet jeśli mają zastosowanie bez względu na przynależność państwową pracowników, o których chodzi (ww. wyroki: w sprawie Bosman, pkt 96; w sprawie Kranemann, pkt 26; w sprawie ITC, pkt 33). 35 Należy stwierdzić, że uregulowanie takie jak będące przedmiotem postępowania przed sądem krajowym, zgodnie z którym obiecujący gracz, który po zakończeniu okresu szkoleniowego jest zobowiązany do zawarcia pierwszej umowy w charakterze zawodowego piłkarza z klubem, który go wyszkolił, ryzykując w przeciwnym wypadku zapłatę odszkodowania, może zniechęcić tego gracza do wykonania przysługującego mu prawa do swobodnego przemieszczania się. 36 Nawet jeśli prawdą jest, że takie uregulowanie nie uniemożliwia z formalnego punktu widzenia zawarcia przez tego gracza umowy w charakterze zawodowego piłkarza z klubem innego państwa członkowskiego, co podnosi Olympique Lyonnais, czyni ono jednak wykonanie tego prawa mniej atrakcyjnym. 37 W konsekwencji uregulowanie to stanowi ograniczenie swobodnego przepływu pracowników, zagwarantowanego wewnątrz Unii zgodnie z art. 45 TFUE. W przedmiocie uzasadnienia ograniczenia swobodnego przepływu pracowników 38 Można zezwolić na działanie będące przeszkodą dla swobodnego przepływu pracowników wyłącznie w przypadku, gdy działanie to realizuje słuszny, zgodny z traktatem cel i jest uzasadnione nadrzędnym względem interesu ogólnego. W takim przypadku działanie takie musi być ponadto właściwe dla zapewnienia realizacji tego celu i nie może wykraczać poza to, co jest konieczne do jego osiągnięcia (zob. w szczególności wyrok z dnia 31 marca 1993 r. w sprawie C‑19/92 Kraus, Rec. s. I‑1663, pkt 32; ww. wyroki: w sprawie Bosman, pkt 104; w sprawie Kranemann, pkt 33; w sprawie ITC, pkt 37). 39 Jeżeli chodzi o sport zawodowy, Trybunał miał już okazję stwierdzić, że biorąc pod uwagę znaczącą wagę społeczną działalności sportowej, a w szczególności piłki nożnej w Unii, za słuszny należy uznać cel polegający na wspieraniu naboru i szkolenia młodych piłkarzy (zob. ww. wyrok w sprawie Bosman, pkt 106). 40 Aby zbadać, czy system, który ogranicza prawo do swobodnego przepływu tych graczy, jest właściwy dla zapewnienia realizacji tego celu i nie wykracza poza to, co jest konieczne do jego osiągnięcia, należy wziąć pod uwagę, jak podnosi rzecznik generalna w pkt 30 i 47 swojej opinii, cechy szczególne sportu w ogólności, a piłki nożnej w szczególności, jak również ich funkcje społeczne i wychowawcze. Znaczenie tych elementów potwierdza ponadto fakt, że zostały one wymienione w art. 165 ust. 1 akapit drugi TFUE. 41 W tym kontekście należy przyznać, że jak orzekł już Trybunał, perspektywa otrzymania odszkodowania za szkolenie może zachęcać kluby piłki nożnej do poszukiwania talentów i zapewniania szkolenia młodych graczy (zob. ww. wyrok w sprawie Bosman, pkt 108). 42 Zyski z inwestycji dokonanych przez kluby szkoleniowe w tych celach charakteryzuje ich niepewność, ponieważ kluby ponoszą wydatki związane ze szkoleniem wszystkich rekrutowanych przez nich młodych graczy, których w konkretnych przypadkach szkolą przez wiele lat, podczas gdy jedynie część tych graczy podejmuje po zakończeniu swojego szkolenia karierę zawodową, czy to w ramach klubu który ich wyszkolił, czy to w innym klubie (zob. podobnie ww. wyrok w sprawie Bosman, pkt 109). 43 Ponadto koszty związane ze szkoleniem młodych graczy zostają co do zasady zrekompensowane tylko w części przez zyski, które klub szkoleniowy może uzyskać w okresie szkolenia dzięki tym graczom. 44 W takich warunkach kluby szkoleniowe mogłyby zostać zniechęcone do inwestowania w szkolenie młodych graczy, gdyby nie mogły otrzymać zwrotu sum wydanych na ten cel, w przypadku gdy po zakończeniu szkolenia gracz zawiera umowę w charakterze zawodowego piłkarza z innym klubem. Jest tak w szczególności w przypadku małych klubów szkoleniowych, których inwestycje w nabór i szkolenie realizowane na poziomie lokalnym mają znaczącą wagę dla zrealizowania funkcji społecznej i wychowawczej sportu. 45 Z tego wynika, że system przewidujący zapłatę odszkodowania za szkolenie, w przypadku gdy młody gracz podpisuje po zakończeniu swojego szkolenia umowę w charakterze zawodowego piłkarza z innym klubem aniżeli klub, który go wyszkolił, może co do zasady zostać uzasadniony celem polegającym na wspieraniu naboru i szkolenia młodych piłkarzy. System ten musi jednak być efektywnie w stanie doprowadzić do osiągnięcia tego celu i być w stosunku do niego proporcjonalny, przy należytym uwzględnieniu kosztów poniesionych przez kluby w związku ze szkoleniem tak przyszłych graczy zawodowych, jak i tych, którzy nigdy takimi nie zostaną (zob. podobnie ww. wyrok w sprawie Bosman, pkt 109). 46 Jeżeli chodzi o uregulowanie takie jak będące przedmiotem postępowania przed sądem krajowym, to z pkt 4 i 6 niniejszego wyroku wynika, że charakteryzuje je zapłata na rzecz klubu szkoleniowego nie odszkodowania za szkolenie, lecz odszkodowania z tytułu naruszenia przez danego gracza obowiązków umownych, którego kwota jest niezależna od rzeczywistych kosztów szkolenia poniesionych przez ten klub. 47 Otóż, jak wskazał rząd francuski, zgodnie z art. L. 122‑3‑8 kodeksu pracy wysokość tego odszkodowania nie jest obliczana stosownie do kosztów szkolenia poniesionych przez klub szkoleniowy, lecz stosownie do całokształtu szkody poniesionej przez ten klub. Ponadto, jak podniósł Newcastle UFC, wysokość odszkodowania jest określana na podstawie oceny kryteriów, które nie są znane z wyprzedzeniem. 48 W tych okolicznościach perspektywa uzyskania takiego odszkodowania wykracza poza to, co jest konieczne dla wspierania naboru i szkolenia młodych piłkarzy i sfinansowania tych działań. 49 W świetle całokształtu powyższych rozważań na przedłożone Trybunałowi pytania należy odpowiedzieć, że art. 45 TFUE nie stoi na przeszkodzie istnieniu systemu, który aby zrealizować cel polegający na wspieraniu naboru i szkolenia młodych piłkarzy gwarantuje klubowi szkoleniowemu odszkodowanie, w przypadku gdy młody piłkarz podpisze po zakończeniu swojego okresu szkoleniowego umowę w charakterze zawodowego piłkarza z klubem innego państwa członkowskiego, pod warunkiem że omawiany system jest w stanie zagwarantować realizację wskazanego celu i nie wykracza poza to, co jest konieczne do jego osiągnięcia. 50 Dla zagwarantowania realizacji tego celu nie jest konieczne uregulowanie takie jak będące przedmiotem postępowania przed sądem krajowym, zgodnie z którym obiecujący gracz, który po zakończeniu swojego okresu szkoleniowego podpisze umowę w charakterze zawodowego piłkarza z klubem innego państwa członkowskiego, ryzykuje zasądzenie odszkodowania, którego wysokość jest obliczana bez związku z rzeczywistymi kosztami szkolenia. (...) **omówienia:** b.d. ---- CategoryPrawoEuropejskieOrzecznictwo CategoryPrawoGospodarczeOrzecznictwo