Wiki source for UchwalaSNIIICZP7511Omowienie
====Omówienie uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2012 r., sygn. akt III CZP 75/11====
((1)) PRZEDMIOT UCHWAŁY
Katalizatorem [[UchwalaSNIIICZP7511 uchwały Sądu Najwyższego]] był wniosek Rzecznika Ubezpieczonych o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego. Rzecznik wskazał na rozbieżności w orzecznictwie sądów powszechnych oraz praktyce. Jego zdaniem koszty zastępstwa poszkodowanego w postępowaniu likwidacyjnym stanowią szkodę, albowiem powstają wbrew woli poszkodowanego. Ponadto koszty te są niezbędne z uwagi na istniejący skomplikowany stan prawny i dysproporcję sił między ubezpieczycielami a poszkodowanymi.
Prokurator Generalny zgodził się z Rzecznikiem Ubezpieczonych, że wydatki na pełnomocnika stanowią szkodę. Podkreślił jednak, że ich zwrot może nastąpić jedynie w wypadku, gdy ustanowienia pełnomocnika jest celowe i konieczne dla należytego zabezpieczenia interesów poszkodowanego.
((1)) ROZWAŻANIA SĄDU
SN przedstawił w pierwszej części dotychczasowe orzecznictwo i zasady z niego wynikające.
Następnie zaprezentował pokrótce rozwiązania występujące w innych systemach prawa.
((2)) Koszty pomocy prawnej a szkoda
Odnosząc się zaś do zagadnienia prawnego, SN rozważył w pierwszej kolejności, czy koszty pomocy prawnej w postępowaniu likwidacyjnym stanowią normalne następstwo wypadku komunikacyjnego. Tutaj - jak się wydaje - SN analizował jednocześnie zagadnienia związane z powstaniem uszczerbku oraz pozostawaniem tego uszczerbku w normalnym związku przyczynowo-skutkowym z wypadkiem.
SN skonkludował, że zasadą jest bezpośrednie wszczęcie postępowania wobec podmiotu ponoszącego odpowiedzialność gwarancyjną. Z tych powodów zasadne jest, aby poszkodowany od razu przedstawił wobec ubezpieczyciela swoje żądania, w szczególności związane z wysokością odszkodowania oraz - jeżeli istnieją ku temu podstawy - zadośćuczynienia. Koszty pełnomocnika w postępowaniu likwidacyjnym muszą być jednak podyktowane względami konieczności a nie chęcią uniknięcia dyskomfortu związanego z prowadzeniem postępowania. Stąd też w zakresie normalnego związku przyczynowo-skutkowego pozostają tylko te koszty, które zostały wymuszone na poszkodowanym z uwagi na jego stan zdrowia, kwalifikacje osobiste lub sytuację życiową poszkodowanego
((2)) Koszty pomocy prawnej a odszkodowanie
W dalszej części SN rozważył, czy nie stoją na przeszkodzie zakwalifikowaniu kosztów pomocy prawnej jako składnika odszkodowania przepisy {{pu akt="UUbezpObowiąz"}}, a w szczególności {{pu przepis="art. 15 ust. 2 UUbezpObowiąz"}} i {{pu przepis="art. 34 ust. 1 UUbezpObowiąz"}}. Jednakże i tutaj nie ma - zdaniem SN - podstaw do przyjęcia jakichkolwiek ograniczeń dla kosztów pomocy prawnej. Zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania, wyrażoną również w {{pu przepis="art. 36 ust. 1 UUbezpObowiąz"}} nakazuje nie ograniczać się wyłącznie do bezpośrednich skutków wypadku komunikacyjnego.
((2)) Kryteria zwrotu kosztów pomocy prawnej
Następnie SN rozważał kryteria, według których powinny zostań ustalone zasady zwrotu kosztów pomocy prawnej. Opierając się na ciążących na poszkodowanym obowiązkach zapobiegania i zmniejszania szkody, SN wskazał na następujące kryteria, od których zależy dopuszczalność zwrotu kosztów pomocy prawnej:
1) konieczność poniesienia kosztów,
1) celowość podjętych działań,
1) odpowiednie kwalifikacje podmiotu świadczącego pomoc prawną,
1) uzasadniony nakład pracy i stosowność wynagrodzenia.
Niestety, więcej wytycznych, jak te kryteria należy interpretować, nie zostało sformułowanych.
((2)) Zakres zastosowania uchwały
SN sugeruje wprost, że uchwała może mieć zastosowanie nie tylko do kosztów pomocy prawnej, ale również kosztów porady prawnej, wyceny szkody przez rzeczoznawcę oraz do innej niezbędnej pomocy faktycznej w postępowaniu likwidacyjnym.
((1)) PODSUMOWANIE
Uchwała przesądza o rozwiązaniu problemu do tej pory niejednolicie ocenianego przez orzecznictwo i literaturę. Natomiast nie dostarcza bliższych wytycznych, które pozwalałyby na bardziej sprecyzowane ustalanie wysokości wynagrodzenia osoby, która zastępuje poszkodowanego w postępowaniu likwidacyjnym.
----
CategoryOrzecznictwoSaduNajwyzszego CategoryCzynyNiedozwolone CategoryUmowaUbezpieczenia CategoryOdpowiedzialnoscOdszkodowawczaOrzecznictwo CategoryKomparatystykaPrawa
((1)) PRZEDMIOT UCHWAŁY
Katalizatorem [[UchwalaSNIIICZP7511 uchwały Sądu Najwyższego]] był wniosek Rzecznika Ubezpieczonych o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego. Rzecznik wskazał na rozbieżności w orzecznictwie sądów powszechnych oraz praktyce. Jego zdaniem koszty zastępstwa poszkodowanego w postępowaniu likwidacyjnym stanowią szkodę, albowiem powstają wbrew woli poszkodowanego. Ponadto koszty te są niezbędne z uwagi na istniejący skomplikowany stan prawny i dysproporcję sił między ubezpieczycielami a poszkodowanymi.
Prokurator Generalny zgodził się z Rzecznikiem Ubezpieczonych, że wydatki na pełnomocnika stanowią szkodę. Podkreślił jednak, że ich zwrot może nastąpić jedynie w wypadku, gdy ustanowienia pełnomocnika jest celowe i konieczne dla należytego zabezpieczenia interesów poszkodowanego.
((1)) ROZWAŻANIA SĄDU
SN przedstawił w pierwszej części dotychczasowe orzecznictwo i zasady z niego wynikające.
Następnie zaprezentował pokrótce rozwiązania występujące w innych systemach prawa.
((2)) Koszty pomocy prawnej a szkoda
Odnosząc się zaś do zagadnienia prawnego, SN rozważył w pierwszej kolejności, czy koszty pomocy prawnej w postępowaniu likwidacyjnym stanowią normalne następstwo wypadku komunikacyjnego. Tutaj - jak się wydaje - SN analizował jednocześnie zagadnienia związane z powstaniem uszczerbku oraz pozostawaniem tego uszczerbku w normalnym związku przyczynowo-skutkowym z wypadkiem.
SN skonkludował, że zasadą jest bezpośrednie wszczęcie postępowania wobec podmiotu ponoszącego odpowiedzialność gwarancyjną. Z tych powodów zasadne jest, aby poszkodowany od razu przedstawił wobec ubezpieczyciela swoje żądania, w szczególności związane z wysokością odszkodowania oraz - jeżeli istnieją ku temu podstawy - zadośćuczynienia. Koszty pełnomocnika w postępowaniu likwidacyjnym muszą być jednak podyktowane względami konieczności a nie chęcią uniknięcia dyskomfortu związanego z prowadzeniem postępowania. Stąd też w zakresie normalnego związku przyczynowo-skutkowego pozostają tylko te koszty, które zostały wymuszone na poszkodowanym z uwagi na jego stan zdrowia, kwalifikacje osobiste lub sytuację życiową poszkodowanego
((2)) Koszty pomocy prawnej a odszkodowanie
W dalszej części SN rozważył, czy nie stoją na przeszkodzie zakwalifikowaniu kosztów pomocy prawnej jako składnika odszkodowania przepisy {{pu akt="UUbezpObowiąz"}}, a w szczególności {{pu przepis="art. 15 ust. 2 UUbezpObowiąz"}} i {{pu przepis="art. 34 ust. 1 UUbezpObowiąz"}}. Jednakże i tutaj nie ma - zdaniem SN - podstaw do przyjęcia jakichkolwiek ograniczeń dla kosztów pomocy prawnej. Zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania, wyrażoną również w {{pu przepis="art. 36 ust. 1 UUbezpObowiąz"}} nakazuje nie ograniczać się wyłącznie do bezpośrednich skutków wypadku komunikacyjnego.
((2)) Kryteria zwrotu kosztów pomocy prawnej
Następnie SN rozważał kryteria, według których powinny zostań ustalone zasady zwrotu kosztów pomocy prawnej. Opierając się na ciążących na poszkodowanym obowiązkach zapobiegania i zmniejszania szkody, SN wskazał na następujące kryteria, od których zależy dopuszczalność zwrotu kosztów pomocy prawnej:
1) konieczność poniesienia kosztów,
1) celowość podjętych działań,
1) odpowiednie kwalifikacje podmiotu świadczącego pomoc prawną,
1) uzasadniony nakład pracy i stosowność wynagrodzenia.
Niestety, więcej wytycznych, jak te kryteria należy interpretować, nie zostało sformułowanych.
((2)) Zakres zastosowania uchwały
SN sugeruje wprost, że uchwała może mieć zastosowanie nie tylko do kosztów pomocy prawnej, ale również kosztów porady prawnej, wyceny szkody przez rzeczoznawcę oraz do innej niezbędnej pomocy faktycznej w postępowaniu likwidacyjnym.
((1)) PODSUMOWANIE
Uchwała przesądza o rozwiązaniu problemu do tej pory niejednolicie ocenianego przez orzecznictwo i literaturę. Natomiast nie dostarcza bliższych wytycznych, które pozwalałyby na bardziej sprecyzowane ustalanie wysokości wynagrodzenia osoby, która zastępuje poszkodowanego w postępowaniu likwidacyjnym.
----
CategoryOrzecznictwoSaduNajwyzszego CategoryCzynyNiedozwolone CategoryUmowaUbezpieczenia CategoryOdpowiedzialnoscOdszkodowawczaOrzecznictwo CategoryKomparatystykaPrawa
