Wiki source for SprawaCywilna
====Sprawa cywilna====
==pojęcie sprawy cywilnej w polskim prawie o postępowaniu cywilnym==
((1)) Dopuszczalnośc drogi sądowej a dopuszczalność powództwa
Dopuszczalność drogi sądowej jest czymś innym aniżeli [[DopuszczalnoscPowodztwa dopuszczalność pozwu]]. W tym drugim przypadku chodzi o warunki, pod jakimi sąd może przyjąć pozew i zbadać go pod względem merytorycznym. Dopuszczalność drogi sądowej jest natomiast jedną z przesłanek [[DopuszczalnoscPowodztwa dopuszczalności pozwu]]. Dotyczy ona ustalenia, czy w danej sprawie mamy do czynienia ze sprawą cywilną. Sądy (cywilne) mogą rozpoznawać bowiem tylko te sprawy, które mają charakter sprawy cywilnej.
((1)) Pojęcie sprawy cywilnej
KPC wyróżnia sprawy cywilne pod względem materialnym i formalnym ({{pu przepis="art. 1 KPC"}}). Podejmowana przez sąd ocena sprawy na tle {{pu przepis="art. 1 KPC"}} zależy przede wszystkim od przedmiotu procesu, a więc przedstawionego pod osąd [[RoszczenieCywilnoprawne roszczenia]] oraz wskazanego stanu faktycznego, te bowiem elementy, konkretyzując [[StosunekPrawny stosunek prawny]] zachodzący między stronami, kształtują charakter sprawy i tym samym nadają jej - lub odejmują - przymioty sprawy cywilnej. Należy jednak pamiętać, że decyduje rzeczywisty (prawdziwy), a nie fikcyjny przedmiot procesu.
((2)) Sprawa cywilna pod względem materialnym
Przez sprawy cywilne w znaczeniu materialnym należy rozumieć sprawy wnikające ze stosunków prawa cywilnego, prawa rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy (Jodłowski/Resich "Postępowanie cywilne", str. 11). Sprawy z tych stosunków są to więc sprawy cywilne ze swej natury.
((3)) Sprawy ze stosunków prawa cywilnego
Sprawami ze stosunków z zakresu prawa cywilnego są sprawy, do których mają zastosowanie przepisy prawa cywilnego zawarte w Kodeksie Cywilnym i innych aktach prawnych wymienionych w szczególności w {{pu przepis="art. 8 § 2 UPrzepWprowKC"}}. W przypadku trudności z rozróżnieniem, czy dana sprawa wynika ze stosunków prawa cywilnego, decydować muszą kryteria służące rozgraniczaniu stosunków cywilnoprawnych i adminstracyjnoprawnych. [[StosunekPrawny Stosunek prawny]] ma charakter cywilny, jeśli charakteryzuje się równorzędnością stron oraz ekwiwalentością świadczeń (Jodłowski/Resich "Postępowanie cywilne" str.12).
((3)) Sprawy ze stosunków prawa rodzinnego i opiekuńczego
Wszystkie sprawy z zakresu stosunków prawa rodzinnego i opiekuńczego stanowią sprawy cywilne w rozumieniu {{pu przepis="art. 1 KPC"}} i należą do drogi sądowej. Są to sprawy uregulowane w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym oraz w {{pu przepis="art. 425 KPC"}} - {{pu przepis="art. 458 KPC"}} i {{pu przepis="art. 561 KPC"}} - {{pu przepis="art. 605 KPC"}}.
((3)) Sprawy ze stosunków prawa pracy
W tym przypadku jest o tyle prościej, że KPC sam definiuje w {{pu przepis="art. 476 § 1 KPC"}}, co należy rozumieć (na potrzeby kodeksu) pod pojęciem spraw z zakresu prawa pracy.
((2)) Sprawa cywilna pod względem formalnym
Do spraw cywilnych w ujęciu formalnym należą te sprawy, które w {{pu przepis="art. 1 KPC"}} zostały określone jako ,,inne sprawy". Należą do nich te sprawy, które wynikają ze stosunków ubezpieczenia społecznego oraz innych stosunków niż stosunki prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy, jeżeli zostały przekazane do postępowania cywilnego na podstawie przepisów samego KPC lub innych ustaw szczególnych.
((3)) Sprawy ze stosunków ubezpieczenia społecznego
Sporny jest charakter spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych. Stosownie do swego źródła i natury powinny być one traktowane jako sprawy o charakterze administracyjnym. Ustawodawca natomiast potraktował je jako sprawy cywilne. Kodeks postępowania cywilnego wyjaśnia w {{pu przepis="art. 476 § 2 KPC"}} i {{pu przepis="art. 476 § 3 KPC"}}, jakie sprawy należą do spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych.
((3)) Sprawy przekazane na mocy KPC albo przepisów szczególnych
Należą tutaj takie sprawy jak:
- sprawy związane z aktami stanu cywilnego ({{pu przepis="art. 30 PrAktStanCyw"}} - {{pu przepis="art. 33 PrAktStanCyw"}} oraz {{pu przepis="art. 86 § 3 PrAktStanCyw"}}),
- sprawy z zakresu prawa spółdzielczego ({{pu przepis="art. 42 § 2 PrSpółdzielcze"}}),
- sprawy o odtworzenie dyplomów i świadectw (art. 5 dekretu 7 lipca 1945 r. o odtworzeniu dyplomów i świadectw ukończenia nauki (Dz.U. Nr 27, poz. 164)),
- sprawy o odtworzenie dokumentów (art. 3 dekretu z 10 grudnia 1946 r. o umarzaniu utraconych dokumentów Dz.U. z 1947 r., Nr 5, poz. 20)),
- sprawy o wydanie wypisu aktu notarialnego ({{pu przepis="art. 110 § 2 PrNotariat"}}),
- sprawy związane z wyborami (zob. np. {{pu przepis="art. 39 UWybórPrezydentaRP"}}),
- sprawy dotyczące ochrony zdrowia psychicznego (art. 42 - 49 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. Nr 111, poz. 535)),
- sprawy dotyczące uchylenia uchwał organów samorządowych ({{pu przepis="art. 14 PrAdwokat"}}, {{pu przepis="art. 47 URadcowiePrawni"}}, {{pu przepis="art. 47 PrNotariat"}}),
- sprawy dotyczące odwołania od decyzji Przewodniczącego KRRiTV ({{pu przepis="art. 56 URiTV"}} w zw. z {{pu przepis="art. 10 URiTV"}}).
----
CategoryPostepowanieProcesoweWSprawachCywilnych CategorySkrypty CategoryPostepowanieEgzekucyjneWSprawachCywilnych
==pojęcie sprawy cywilnej w polskim prawie o postępowaniu cywilnym==
((1)) Dopuszczalnośc drogi sądowej a dopuszczalność powództwa
Dopuszczalność drogi sądowej jest czymś innym aniżeli [[DopuszczalnoscPowodztwa dopuszczalność pozwu]]. W tym drugim przypadku chodzi o warunki, pod jakimi sąd może przyjąć pozew i zbadać go pod względem merytorycznym. Dopuszczalność drogi sądowej jest natomiast jedną z przesłanek [[DopuszczalnoscPowodztwa dopuszczalności pozwu]]. Dotyczy ona ustalenia, czy w danej sprawie mamy do czynienia ze sprawą cywilną. Sądy (cywilne) mogą rozpoznawać bowiem tylko te sprawy, które mają charakter sprawy cywilnej.
((1)) Pojęcie sprawy cywilnej
KPC wyróżnia sprawy cywilne pod względem materialnym i formalnym ({{pu przepis="art. 1 KPC"}}). Podejmowana przez sąd ocena sprawy na tle {{pu przepis="art. 1 KPC"}} zależy przede wszystkim od przedmiotu procesu, a więc przedstawionego pod osąd [[RoszczenieCywilnoprawne roszczenia]] oraz wskazanego stanu faktycznego, te bowiem elementy, konkretyzując [[StosunekPrawny stosunek prawny]] zachodzący między stronami, kształtują charakter sprawy i tym samym nadają jej - lub odejmują - przymioty sprawy cywilnej. Należy jednak pamiętać, że decyduje rzeczywisty (prawdziwy), a nie fikcyjny przedmiot procesu.
((2)) Sprawa cywilna pod względem materialnym
Przez sprawy cywilne w znaczeniu materialnym należy rozumieć sprawy wnikające ze stosunków prawa cywilnego, prawa rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy (Jodłowski/Resich "Postępowanie cywilne", str. 11). Sprawy z tych stosunków są to więc sprawy cywilne ze swej natury.
((3)) Sprawy ze stosunków prawa cywilnego
Sprawami ze stosunków z zakresu prawa cywilnego są sprawy, do których mają zastosowanie przepisy prawa cywilnego zawarte w Kodeksie Cywilnym i innych aktach prawnych wymienionych w szczególności w {{pu przepis="art. 8 § 2 UPrzepWprowKC"}}. W przypadku trudności z rozróżnieniem, czy dana sprawa wynika ze stosunków prawa cywilnego, decydować muszą kryteria służące rozgraniczaniu stosunków cywilnoprawnych i adminstracyjnoprawnych. [[StosunekPrawny Stosunek prawny]] ma charakter cywilny, jeśli charakteryzuje się równorzędnością stron oraz ekwiwalentością świadczeń (Jodłowski/Resich "Postępowanie cywilne" str.12).
((3)) Sprawy ze stosunków prawa rodzinnego i opiekuńczego
Wszystkie sprawy z zakresu stosunków prawa rodzinnego i opiekuńczego stanowią sprawy cywilne w rozumieniu {{pu przepis="art. 1 KPC"}} i należą do drogi sądowej. Są to sprawy uregulowane w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym oraz w {{pu przepis="art. 425 KPC"}} - {{pu przepis="art. 458 KPC"}} i {{pu przepis="art. 561 KPC"}} - {{pu przepis="art. 605 KPC"}}.
((3)) Sprawy ze stosunków prawa pracy
W tym przypadku jest o tyle prościej, że KPC sam definiuje w {{pu przepis="art. 476 § 1 KPC"}}, co należy rozumieć (na potrzeby kodeksu) pod pojęciem spraw z zakresu prawa pracy.
((2)) Sprawa cywilna pod względem formalnym
Do spraw cywilnych w ujęciu formalnym należą te sprawy, które w {{pu przepis="art. 1 KPC"}} zostały określone jako ,,inne sprawy". Należą do nich te sprawy, które wynikają ze stosunków ubezpieczenia społecznego oraz innych stosunków niż stosunki prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy, jeżeli zostały przekazane do postępowania cywilnego na podstawie przepisów samego KPC lub innych ustaw szczególnych.
((3)) Sprawy ze stosunków ubezpieczenia społecznego
Sporny jest charakter spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych. Stosownie do swego źródła i natury powinny być one traktowane jako sprawy o charakterze administracyjnym. Ustawodawca natomiast potraktował je jako sprawy cywilne. Kodeks postępowania cywilnego wyjaśnia w {{pu przepis="art. 476 § 2 KPC"}} i {{pu przepis="art. 476 § 3 KPC"}}, jakie sprawy należą do spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych.
((3)) Sprawy przekazane na mocy KPC albo przepisów szczególnych
Należą tutaj takie sprawy jak:
- sprawy związane z aktami stanu cywilnego ({{pu przepis="art. 30 PrAktStanCyw"}} - {{pu przepis="art. 33 PrAktStanCyw"}} oraz {{pu przepis="art. 86 § 3 PrAktStanCyw"}}),
- sprawy z zakresu prawa spółdzielczego ({{pu przepis="art. 42 § 2 PrSpółdzielcze"}}),
- sprawy o odtworzenie dyplomów i świadectw (art. 5 dekretu 7 lipca 1945 r. o odtworzeniu dyplomów i świadectw ukończenia nauki (Dz.U. Nr 27, poz. 164)),
- sprawy o odtworzenie dokumentów (art. 3 dekretu z 10 grudnia 1946 r. o umarzaniu utraconych dokumentów Dz.U. z 1947 r., Nr 5, poz. 20)),
- sprawy o wydanie wypisu aktu notarialnego ({{pu przepis="art. 110 § 2 PrNotariat"}}),
- sprawy związane z wyborami (zob. np. {{pu przepis="art. 39 UWybórPrezydentaRP"}}),
- sprawy dotyczące ochrony zdrowia psychicznego (art. 42 - 49 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. Nr 111, poz. 535)),
- sprawy dotyczące uchylenia uchwał organów samorządowych ({{pu przepis="art. 14 PrAdwokat"}}, {{pu przepis="art. 47 URadcowiePrawni"}}, {{pu przepis="art. 47 PrNotariat"}}),
- sprawy dotyczące odwołania od decyzji Przewodniczącego KRRiTV ({{pu przepis="art. 56 URiTV"}} w zw. z {{pu przepis="art. 10 URiTV"}}).
----
CategoryPostepowanieProcesoweWSprawachCywilnych CategorySkrypty CategoryPostepowanieEgzekucyjneWSprawachCywilnych
