Likwidacja granic w regionach przygranicznych - Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej (EUWT) jako instrument współpracy terytorialnej jednostek samorządu terytorialnego w Europie

Umowy konsumenckie w świetle rozporządzenia Rzym I

normy kolizyjne dla umów konsumenckich wg art. 5 ProjKERzymI

A. Zakres stosowania art. 5 (hipoteza normy kolizyjnej)
Statut zobowiązaniowy zostanie ustalony na podstawie art. 5 ust. 1, jeżeli stosunek zobowiązaniowy wynika z umowy, która mieści się w zakresie stosowania tego przepisu.
W zakresie stosowania art. 5 nie jest dopuszczalny wybór prawa przez strony (MartinyZEuP2008, str. 96).

1. Umowa konsumencka
Musi być to przede wszystkim umowa konsumencka. Zgodnie z definicją w art. 5 ust. 2 ProjKERzymI umowami konsumenckimi są umowy zawarte przez osobę fizyczną, konsumenta, który ma miejsce zamieszkania w Państwie Członkowskim, z inną osobą, przedsiębiorcą, wykonującym swoją działalność zawodową, w celu, który można uznać za niezwiązany z jego działalnością zawodową.

a. konsument
Jak wynika z brzmienia samej definicji, normę kolizyjną możemy stosować tylko wobec konsumentów, którzy mają miejsce zamieszkania na obszarze Unii Europejskiej. Nie do końca jest to do pogodzenia z uniwersalnym charakterem rozporządzenia, wyrażonym w art. 2 ProjKERzymI. Stąd też w dokumencie Rady Unii Europejskiej z dnia 12.10.2006 r. nie przewiduje się już takiego ograniczenia.

b. przedsiębiorca
Kontrahentem konsumenta winien być przedsiębiorca, który musi spełniać jeden z dwóch warunków dotyczących wykonywania działalności zawodowej lub gospodarczej (wg brzmienia projektu: handlowej lub zawodowej). Musi on być ona:

1. wykonywana w kraju członkowskim UE będącym miejscem zamieszkania konsumenta albo
2. ukierunkowana stronę kraju zamieszkania konsumenta (grupy krajów obejmującej także państwo zamieszkania konsumenta).

Ten drugi element wymaga sprecyzowania i wyjaśnienia przy pomocy pkt 10 części wstępnej rozporządzenia. Zgodnie z nim pojęcie "działalości ukierunkowanej" należy interpretować tak, jak przyjęto to dla potrzeb wykładni art. 15 RozporzadzenieBrukselaI. Z deklaracji Rady UE i Komisji wydanej w związku z tym przepisem działalność ukierunkowana obejmuje przede wszystkim umowy zawierane na odległość (głównie przy pomocy internetu lub inych środków porozumiewania się na odległość). W wypadku umów internetowych warunkiem jest, aby strona umożliwiała zawieranie umów.

c. umowa w ramach działalności
Z deklaracji Rady UE i Komisji złożonej do art. 15 RozporzadzenieBrukselaI wynika dodatkowo, aby umowa konsumencka została zawarta w ramach działalności tego przedsiębiorstwa.

d. znajomość miejsca zamieszkania konsumenta
Nieznajomość miejsca zamieszkania konsumenta przez przedsiębiorcę także wyklucza możliwość zastosowania tego przepisu. Tylko w sytuacjach, gdy przedsiębiorca mógł się z łatwością dowiedzieć o miejscu zamieszkania, jego niewiedza nie ma znaczenia.

2. Umowy wyłączone z zakresu stosowania
Nie wszystkie umowy, które spełniają warunki podane w punkcie A. będą oceniane wg przepisów prawa wskazanego w ust. 1 art. 5. Wyłączono bowiem umowy:

• o świadczenie usług wykonywane wyłącznie w innym kraju niż kraj będący miejscem zamieszkania konsumenta,
• umowy przewozu inne niż te, o których mowa jest w dyrektywie 90/314/EWG w sprawie zorganizowanych podróży, wakacji i wycieczek,
• umowy o prawa rzeczowe na nieruchomości inne niż umowy timesharingu (wynikające z dyrektywy 94/47/WE w sprawie ochrony nabywców w odniesieniu do niektórych aspektów umów odnoszących się do nabywania praw do korzystania z nieruchomości w oznaczonym czasie)).

B. Łącznik "miejsce zamieszkania konsumenta"
Łącznikiem, na mocy którego ustalane jest prawo właściwe, jest prawo państwa członkowskiego, w którym konsument ma miejsce zamieszkania.
Jest to dość spora różnica w stosunku do Konwencji Rzymskiej z 1980 r., która wskazywała jako prawo właściwe, prawo państwa, w którym konsument ma miejsce zwykłego pobytu. Jak wynika z pkt 4, 6 i 10 części wstępnej posłużenie się tym łącznikiem ma zapewnić zbieżność z regulacjami rozporządzenia 44/2001/WE w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (RozporzadzenieBrukselaI). Z art. 59 RozporzadzenieBrukselaI wynika, iż jeżeli wymaga ustalenia, czy strona ma miejsce zamieszkania na terytorium Państwa Członkowskiego, którego sądy rozpoznają sprawę, sąd stosuje swoje prawo. O miejscu zamieszkania konsumenta należy orzekać więc wg reguł legis fori.

C. Zakres statutu
Prawo właściwe dla umów konsumenckich (statut) obejmuje w szczególności elementy wymienione w art. 11 ProjKERzymI.

---

CategoryRozporzadzenieRzymI