Likwidacja granic w regionach przygranicznych - Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej (EUWT) jako instrument współpracy terytorialnej jednostek samorządu terytorialnego w Europie

Oświadczenie woli - zarys

A. Pojęcie
Oświadczenie woli (niem. Willenslärung) jest najistoniejszym elementem czynności prawnej i stanowi zewnętrzny przejaw woli zgodny z rzeczywistą wolą składającego oświadczenie oraz nakierowany na wywołanie skutków prawnych.
Aby określone zachowanie się człowieka mogło być uznane za oświadczenie woli, muszą być spełnione przede wszystkim następujące przesłanki:

• o. w. musi być zrozumiałe (nie może zawierać sprzeczności),
• o. w. musi być swobodne (brak przymusu),
• o. w. musi być złożone "na serio" (nie dla żartu),
• wynikająca z o. w. decyzja musi dotyczyć spraw uregulowanych przez prawo cywilne (o. w. nie jest np. propozycja pójścia do kina w wolnycm czasie).

B. Forma
Kodeks cywilny dopuszcza każdą postać złożenia oświadczenia, pod warunkiem jednak, że uzewnętrznia ono dostatecznie wolę wywołania skutków prawnych (por. art. 60 KC). Tak więc, poza formą ustną, mogą to być jakiekolwiek inne zachowania podmiotu dokonywane per facta concludenta (tzw. czynności konkludentne). Przykładem takiej czynności jest akceptacja oferty poprzez faktyczne przystapienie do wykonania określonego świadczenia.

C. Rodzaje
Oświadczenia woli dzielą się na:

• o. w., które dla swojej skuteczności nie wymagają złożenia innej osobie; o. w. nabiera skuteczności z chwilą jego złożenia (np. udzielenie pełnomocnictwa) oraz
• o. w., które mają być złożone drugiej osobie; w tym przypadku o. w. uznaje się za złożone z chwilą, gdy doszło do danej osoby w taki sposób, że mogła sie ona zapoznać z jego treścią (teoria doręczenia - art. 61 KC
  art. 61 KC
  § 1. Oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej.
  § 2. Oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią.

  [schowaj]
  ; np. o. w. o przyjęciu oferty zawarcia umowy).

D. Wykładnia
Zagadnienie wykładni (interpretacji) zyskuje na znaczeniu w sytuacji, gdy oświadczenie woli jest złożone w taki sposób, że nie można zidentyfikować jego sensu. Wykładania stanowi pewien proces myślowy, który dokonuje się przez przypisywanie niezrozumiałym terminom czy znakom określonego znaczenia według przyjętych reguł znaczeniowych.

1. Reguły obowiązujące przy dokonywaniu wykładni o. w. art. 65 § 1 KC

art. 65 KC
§ 1. Oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje.
§ 2. W umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu.

[schowaj]

Wykładni oświadczeń woli dokonuje się w oparciu o reguły określone w art. 65 § 1 KC. Stosownie do cytowanego przepisu przy interpretacji oświadczeń woli należy uwzględnić zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje.

2. Reguły obowiązujace przy dokonywaniu wykładni umów art. 65 § 2 KC

art. 65 KC
§ 1. Oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje.
§ 2. W umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu.

[schowaj]

W stosunku do wykładni umów pojawiają się dodatkowo dwa elementy oceny, a mianowicie:

• cel umowy oraz
• zgdodny zamiar stron (art. 65 § 2 KC
  art. 65 KC
  § 1. Oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje.
  § 2. W umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu.

  [schowaj]
  ).

E. Akty nie stanowiące oświadczeń woli
Do najważeniejszych aktów nie mających charakteru cywilnoprawnego oświadczenia woli zalicza się przede wszystkim:

• akty woli wewnętrznej (np. własne myśli),
• oświadczenia woli nie na serio (np. aktor na scenie "sporządza" testament),
• podjęcie zobowiązań grzecznościowych (różnego rodzaju uprzejmości, np. pomoc w niesieniu toreb z zakupami),
• obietnice wyborcze (por. uchw. SN z 20.09.1996 r., III CZP 72/96, OSP 1997, Nr 6, poz. 113),
• przejawy uczuć (np. wykrzykiwane słowa o określonej treści będąc w stanie euforri),
• reklamy (por. orz. SN z 14.01.1997 r., I CKN 52/96, OSN 1997, Nr 6-7, poz. 78).