Wiki source for OdpowiedzialnoscZaSzkodyPowodziowe
====Odpowiedzialność za szkody powodziowe====
==przesłanki odpowiedzialności cywilnoprawnej za szkody wyrządzone przez powódź==
((1)) POJĘCIE POWODZI
Pojęcie to zostało wyjaśnione w {{pu przepis="art. 9 ust. 1 pkt 10 PrWodn"}}. Zgodnie z [[DefinicjaLegalna definicją ustawową]] za powódź uważa się takie wezbranie wody w ciekach naturalnych (pojęcie cieków zob. {{pu przepis="art. 9 ust. 1 pkt 1 PrWodn"}}), zbiornikach wodnych, kanałach lub na morzu, podczas którego woda po przekroczeniu stanu brzegowego zalewa doliny rzeczne albo tereny depresyjne i powoduje zagrożenie dla ludności lub mienia.
((1)) PRZESŁANKI ODPOWIEDZIALNOŚCI CYWILNOPRAWNEJ
((2)) Odpowiedzialność właściciela wód
((3)) legitymacja bierna - właściciel wody
Właścicielem wody może być Skarb Państwa, inna osoba prawna albo osoba fizyczna ({{pu przepis="art. 10 ust. 1 PrWodn"}}). Skarbowi Państwa przysługuje m.in. wyłączna własność śródlądowych wód powierzchniowych płynących oraz wód podziemnych ({{pu przepis="art. 10 ust. 2 PrWodn"}}). Wodami śródlądowymi płynącymi są:
- wody w ciekach naturalnych (tj. wg {{pu przepis="art. 9 ust. 1 pkt 1 PrWodn"}} w rzekach, strugach, strumieniach i potokach oraz innych wodach płynących w sposób ciągły lub okresowy, naturalnymi lub uregulowanymi korytami), kanałach oraz w źródłach, z których cieki biorą początek,
- wody znajdujące się w jeziorach oraz innych naturalnych zbiornikach wodnych o ciągłym bądź okresowym naturalnym dopływie lub odpływie wód powierzchniowych oraz
- wody znajdujące się w sztucznych zbiornikach wodnych usytuowanych na wodach płynących ({{pu przepis="art. 5 ust. 3 pkt 1 PrWodn"}}).
Z reguły więc za powódź na rzekach oraz na sztucznych zbiornikach odpowiada Skarb Państwa.
Wyłączenie, o którym mowa jest w {{pu przepis="art. 10 ust. 3 PrWodn"}} nie dotyczy odpowiedzialności cywilnoprawnej za szkody wywołane wodami. Obejmuje on bowiem rozporządzanie wodami na mocy stosunków zobowiązaniowych i rzeczowych.
((3)) odpowiedzialność za (przejściowe) zalanie gruntu
Odszkodowanie za szkody wyrządzone na gruntach zalanych przez powódź przysługuje właścicielowi tych gruntów, gdy do zalania dochodzi w wyniku nieprzestrzegania przepisów ustawy przez właściciela wody lub właściciela urządzenia wodnego ({{pu przepis="art. 16 ust. 3 PrWodn"}}), albo gdy dochodzi do zalania gruntów położonych w granicach polderu przeciwpowodziowego ({{pu przepis="art. 16 ust. 4 PrWodn"}}).
**(1) roszczenie z art. 16 ust. 3 PrWodn**
Zob. Komentarz w Art16PrWodn.
**(2) roszczenie z art. 16 ust. 4 PrWodn**
Zob. Komentarz w Art16PrWodn.
((3)) odpowiedzialność za pozbawienie własności gruntu
Ponadto gdy na skutek powodzi woda powierzchniowa płynąca lub wody morza terytorialnego albo morskie wody wewnętrzne zajmą trwale, w sposób naturalny, grunt niestanowiący własności właściciela wody, grunt ten staje się własnością właściciela wody, dotychczasowemu właścicielowi gruntu przysługuje odszkodowanie od właściciela wody ({{pu przepis="art. 17 PrWodn"}}).
Możliwości zastosowania tego przepisu w sytuacjach transgranicznych są ograniczone.
((3)) inne przesłanki
Przesłanki uzasadniające roszczenie odszkodowawcze opisane zostały wyczerpująco w powołanych powyżej przepisach. Natomiast dalsze warunki ich dochodzenia określają art. 186 - {{pu przepis="art. 188 PrWodn"}} (zob. {{pu przepis="art. 185 § 1 PrWodn"}}).
((3)) zakres odpowiedzialności
W obydwu podanych powyżej wypadkach odszkodowanie za szkody wyrządzone przez powódź należy się "na warunkach określonych w ustawie".
W przypadku szkód wywołanych zalaniem gruntu (art. 16 ust. 3 oraz art. 17 ust. 1) odszkodowanie obejmuje zarówno straty jak i utracone korzyści (argumentum //a contrario// {{pu przepis="art. 186 ust. 2 PrWodn"}}).
((3)) przedawnienie
Z {{pu przepis="art. 188 § 2 PrWodn"}} wynika krótki termin przedawnienia roszczeń. Dochodzi do niego z upływem dwu lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o zalaniu gruntu podczas powodzi ({{pu przepis="art. 16 PrWodn"}}) albo o trwałym, naturalnym zajęciu gruntu przez wodę ({{pu przepis="art. 17 PrWodn"}}).
((3)) sposób naprawienia szkody
Do naprawienia szkody, o której mowa w art. 16 ust. 3 i art. 17 ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy KC. Dodatkowo ustala się, że odszkodowanie obejmuje koszty sporządzenia projektu, o którym mowa w {{pu przepis="art. 15 ust. 3 PrWodn"}} (zob. {{pu przepis="art. 188 ust. 1 PrWodn"}}).
((2)) Odpowiedzialność Skarbu Państwa
W grę wchodzić może również odpowiedzialność Skarbu Państwa za niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ({{pu przepis="art. 417 § 1 KC"}}). Chodzi tu przede wszystkim o wszelkiego rodzaju zaniechania związane z ochroną przeciwpowodziową wg {{pu przepis="art. 81 PrWodn"}}.
((1)) SYTUACJE TRANSGRANICZNE
Rzeki często stanowią fizyczny znak granic międzypaństwowych (np. Nysa Łużycka, Odra, Bug).
((2)) Prawo właściwe dla odpowiedzialności sprawcy
W razie wystąpienia powodzi na terenie przygranicznym (np. na rzekach lub innych ciekach albo zbiornikach wodnych położonych na granicy) właściwe przepisy o odpowiedzialności deliktowej za szkody spowodowane powodzią ustala się na podstawie {{pu przepis="art. 7 RozpUERzymII"}}. Prawem właściwym jest - wg wyboru poszkodowanego - albo prawo miejsca wystąpienia bezpośredniej szkody (naruszenia dóbr) albo prawo miejsca, gdzie miało miejsce zdarzenie, które spowodowało szkodę.
W razie odpowiedzialności za szkody wywołane wykonywaniem władzy publicznej (//acta iure imperii//) rozporządzenie Rzym II nie znajdzie zastosowania (zob. {{pu przepis="art. 1 ust. 1 zd. 1 RozpUERzymII"}}). Odpowiedzialność władzy publicznej podlega wówczas przepisom obowiązującym w jej własnym państwie. Za szkody powodziowe w państwach sąsiednich organy publiczne polskie odpowiadają więc tylko na podstawie polskich przepisów.
((2)) Jurysdykcja międzynarodowa
Właściwość sądu również zależy od wyboru powoda, który ma możliwość pozwania sprawcy przed sąd miejsca, gdzie wystąpiła szkoda albo przed sąd miejsca zdarzenia powodującego szkodę ({{pu przepis="art. 5 pkt 3 RozpUEBrukselaI"}}). Może także pozwać przed sąd właściwości ogólnej - miejsca zamieszkania albo siedziby pozwanego ({{pu przepis="art. 2 RozpUEBrukselaI"}}).
((1)) PRAKTYCZNE INFORMACJE
Zob. Cezary Orłowski, [[http://www.rzu.gov.pl/sprawy-biezace/Jak_postepowac_w_przypadku_powstania_szkody_spowodowanej_powodzia__silnym_wiatrem__opadami_deszczu__Praktyczne_wskazowki__2598 Strona Rzecznika Ubezpieczonych]];
((1)) SCHEMAT TARIS(R)
Zob. [[http://80.237.160.189/taris/?root=4934 Odpowiedzialność wg PrWodn]]
((1))
Zob. też [[Bekanntmachung
über das Inkrafttreten
des deutsch-polnischen Abkommens vom 27. April 2015
über die gemeinsame Verbesserung der Situation
an den Wasserstraßen im deutsch-polnischen Grenzgebiet
(Hochwasserschutz, Abfluss- und Schifffahrtsverhältnisse)]]
----
CategoryOdpowiedzialnoscZaSzkodyPowodziowe CategoryPrawoWodne CategoryProjektyPublikacjiMK
==przesłanki odpowiedzialności cywilnoprawnej za szkody wyrządzone przez powódź==
((1)) POJĘCIE POWODZI
Pojęcie to zostało wyjaśnione w {{pu przepis="art. 9 ust. 1 pkt 10 PrWodn"}}. Zgodnie z [[DefinicjaLegalna definicją ustawową]] za powódź uważa się takie wezbranie wody w ciekach naturalnych (pojęcie cieków zob. {{pu przepis="art. 9 ust. 1 pkt 1 PrWodn"}}), zbiornikach wodnych, kanałach lub na morzu, podczas którego woda po przekroczeniu stanu brzegowego zalewa doliny rzeczne albo tereny depresyjne i powoduje zagrożenie dla ludności lub mienia.
((1)) PRZESŁANKI ODPOWIEDZIALNOŚCI CYWILNOPRAWNEJ
((2)) Odpowiedzialność właściciela wód
((3)) legitymacja bierna - właściciel wody
Właścicielem wody może być Skarb Państwa, inna osoba prawna albo osoba fizyczna ({{pu przepis="art. 10 ust. 1 PrWodn"}}). Skarbowi Państwa przysługuje m.in. wyłączna własność śródlądowych wód powierzchniowych płynących oraz wód podziemnych ({{pu przepis="art. 10 ust. 2 PrWodn"}}). Wodami śródlądowymi płynącymi są:
- wody w ciekach naturalnych (tj. wg {{pu przepis="art. 9 ust. 1 pkt 1 PrWodn"}} w rzekach, strugach, strumieniach i potokach oraz innych wodach płynących w sposób ciągły lub okresowy, naturalnymi lub uregulowanymi korytami), kanałach oraz w źródłach, z których cieki biorą początek,
- wody znajdujące się w jeziorach oraz innych naturalnych zbiornikach wodnych o ciągłym bądź okresowym naturalnym dopływie lub odpływie wód powierzchniowych oraz
- wody znajdujące się w sztucznych zbiornikach wodnych usytuowanych na wodach płynących ({{pu przepis="art. 5 ust. 3 pkt 1 PrWodn"}}).
Z reguły więc za powódź na rzekach oraz na sztucznych zbiornikach odpowiada Skarb Państwa.
Wyłączenie, o którym mowa jest w {{pu przepis="art. 10 ust. 3 PrWodn"}} nie dotyczy odpowiedzialności cywilnoprawnej za szkody wywołane wodami. Obejmuje on bowiem rozporządzanie wodami na mocy stosunków zobowiązaniowych i rzeczowych.
((3)) odpowiedzialność za (przejściowe) zalanie gruntu
Odszkodowanie za szkody wyrządzone na gruntach zalanych przez powódź przysługuje właścicielowi tych gruntów, gdy do zalania dochodzi w wyniku nieprzestrzegania przepisów ustawy przez właściciela wody lub właściciela urządzenia wodnego ({{pu przepis="art. 16 ust. 3 PrWodn"}}), albo gdy dochodzi do zalania gruntów położonych w granicach polderu przeciwpowodziowego ({{pu przepis="art. 16 ust. 4 PrWodn"}}).
**(1) roszczenie z art. 16 ust. 3 PrWodn**
Zob. Komentarz w Art16PrWodn.
**(2) roszczenie z art. 16 ust. 4 PrWodn**
Zob. Komentarz w Art16PrWodn.
((3)) odpowiedzialność za pozbawienie własności gruntu
Ponadto gdy na skutek powodzi woda powierzchniowa płynąca lub wody morza terytorialnego albo morskie wody wewnętrzne zajmą trwale, w sposób naturalny, grunt niestanowiący własności właściciela wody, grunt ten staje się własnością właściciela wody, dotychczasowemu właścicielowi gruntu przysługuje odszkodowanie od właściciela wody ({{pu przepis="art. 17 PrWodn"}}).
Możliwości zastosowania tego przepisu w sytuacjach transgranicznych są ograniczone.
((3)) inne przesłanki
Przesłanki uzasadniające roszczenie odszkodowawcze opisane zostały wyczerpująco w powołanych powyżej przepisach. Natomiast dalsze warunki ich dochodzenia określają art. 186 - {{pu przepis="art. 188 PrWodn"}} (zob. {{pu przepis="art. 185 § 1 PrWodn"}}).
((3)) zakres odpowiedzialności
W obydwu podanych powyżej wypadkach odszkodowanie za szkody wyrządzone przez powódź należy się "na warunkach określonych w ustawie".
W przypadku szkód wywołanych zalaniem gruntu (art. 16 ust. 3 oraz art. 17 ust. 1) odszkodowanie obejmuje zarówno straty jak i utracone korzyści (argumentum //a contrario// {{pu przepis="art. 186 ust. 2 PrWodn"}}).
((3)) przedawnienie
Z {{pu przepis="art. 188 § 2 PrWodn"}} wynika krótki termin przedawnienia roszczeń. Dochodzi do niego z upływem dwu lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o zalaniu gruntu podczas powodzi ({{pu przepis="art. 16 PrWodn"}}) albo o trwałym, naturalnym zajęciu gruntu przez wodę ({{pu przepis="art. 17 PrWodn"}}).
((3)) sposób naprawienia szkody
Do naprawienia szkody, o której mowa w art. 16 ust. 3 i art. 17 ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy KC. Dodatkowo ustala się, że odszkodowanie obejmuje koszty sporządzenia projektu, o którym mowa w {{pu przepis="art. 15 ust. 3 PrWodn"}} (zob. {{pu przepis="art. 188 ust. 1 PrWodn"}}).
((2)) Odpowiedzialność Skarbu Państwa
W grę wchodzić może również odpowiedzialność Skarbu Państwa za niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ({{pu przepis="art. 417 § 1 KC"}}). Chodzi tu przede wszystkim o wszelkiego rodzaju zaniechania związane z ochroną przeciwpowodziową wg {{pu przepis="art. 81 PrWodn"}}.
((1)) SYTUACJE TRANSGRANICZNE
Rzeki często stanowią fizyczny znak granic międzypaństwowych (np. Nysa Łużycka, Odra, Bug).
((2)) Prawo właściwe dla odpowiedzialności sprawcy
W razie wystąpienia powodzi na terenie przygranicznym (np. na rzekach lub innych ciekach albo zbiornikach wodnych położonych na granicy) właściwe przepisy o odpowiedzialności deliktowej za szkody spowodowane powodzią ustala się na podstawie {{pu przepis="art. 7 RozpUERzymII"}}. Prawem właściwym jest - wg wyboru poszkodowanego - albo prawo miejsca wystąpienia bezpośredniej szkody (naruszenia dóbr) albo prawo miejsca, gdzie miało miejsce zdarzenie, które spowodowało szkodę.
W razie odpowiedzialności za szkody wywołane wykonywaniem władzy publicznej (//acta iure imperii//) rozporządzenie Rzym II nie znajdzie zastosowania (zob. {{pu przepis="art. 1 ust. 1 zd. 1 RozpUERzymII"}}). Odpowiedzialność władzy publicznej podlega wówczas przepisom obowiązującym w jej własnym państwie. Za szkody powodziowe w państwach sąsiednich organy publiczne polskie odpowiadają więc tylko na podstawie polskich przepisów.
((2)) Jurysdykcja międzynarodowa
Właściwość sądu również zależy od wyboru powoda, który ma możliwość pozwania sprawcy przed sąd miejsca, gdzie wystąpiła szkoda albo przed sąd miejsca zdarzenia powodującego szkodę ({{pu przepis="art. 5 pkt 3 RozpUEBrukselaI"}}). Może także pozwać przed sąd właściwości ogólnej - miejsca zamieszkania albo siedziby pozwanego ({{pu przepis="art. 2 RozpUEBrukselaI"}}).
((1)) PRAKTYCZNE INFORMACJE
Zob. Cezary Orłowski, [[http://www.rzu.gov.pl/sprawy-biezace/Jak_postepowac_w_przypadku_powstania_szkody_spowodowanej_powodzia__silnym_wiatrem__opadami_deszczu__Praktyczne_wskazowki__2598 Strona Rzecznika Ubezpieczonych]];
((1)) SCHEMAT TARIS(R)
Zob. [[http://80.237.160.189/taris/?root=4934 Odpowiedzialność wg PrWodn]]
((1))
Zob. też [[Bekanntmachung
über das Inkrafttreten
des deutsch-polnischen Abkommens vom 27. April 2015
über die gemeinsame Verbesserung der Situation
an den Wasserstraßen im deutsch-polnischen Grenzgebiet
(Hochwasserschutz, Abfluss- und Schifffahrtsverhältnisse)]]
----
CategoryOdpowiedzialnoscZaSzkodyPowodziowe CategoryPrawoWodne CategoryProjektyPublikacjiMK
