====Zatwierdzenie ugody mediacyjnej==== ==postępowanie co do zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem== ((1)) Obowiązek złożenia wniosku przez strony Samo złożenie [[MediacjaProtokol protokołu]] wraz z [[UgodaMediacyjna ugodą]] w sądzie, o którym mowa w {{pu przepis="art. 183(13) KPC"}}, nie jest wystarczające do podjęcia przez sąd postępowania co do zatwierdzenia [[UgodaMediacyjna ugody]]. W tym celu niezbędny jest wniosek strony. Ustawodawca nie określił żadnych wymagań co do jego treści, ani terminu, w którym powinien zostać złożony. W tym przypadku zastosowanie znajdą ogólne zasady właściwe dla [[PismoProcesowe pism procesowych]], w szczególności {{pu przepis="art. 126 KPC"}}. ((1)) Wyznaczenie posiedzenia Po wpłynięciu wniosku sąd wyznacza niezwłocznie posiedzenie w celu przeprowadzenia postępowania co do zatwierdzenia [[UgodaMediacyjna ugody]] zawartej przed mediatorem ({{pu przepis="art. 183(14) § 1 KPC"}}). ((1)) Sposób zatwierdzenia ugody Sposób zatwierdzenia [[UgodaMediacyjna ugody]] zależy od tego, czy [[Ugoda ugoda]] podlega wykonaniu w drodze egzekucji, czy też nie. ((2)) Ugoda __podlega__ wykonaniu w drodze egzekucji W tym przypadku sąd zatwierdza [[UgodaMediacyjna ugodę]] przez nadanie jej [[KlazulaWykonalnosci klauzuli wykonalności]] – {{pu przepis="art. 183(14) § 2 KPC"}} //in principio//. Choć zgodnie z {{pu przepis="art. 781(1) KPC"}} [[KlauzulaWykonalnosci klauzula wykonalności]] powinna być nadana w ciągu 3 dni od dnia złożenia o nią wniosku, to w praktyce jednak, z uwagi na wyłącznie instrukcyjny charakter tego terminu, może to potrwać znacznie dłużej. Od wniosku o zatwierdzenie [[UgodaMediacyjna ugody]] poprzez nadanie [[KlauzulaWykonalnosci klauzuli wykonalności]], strona powinna wnieść opłatę stałą w wysokości 50 złotych ({{pu przepis="art. 71 ust. 1 UKosztSądSprCyw"}}). Opłatę tę pobiera się jedynie od wniosku o nadanie [[KlauzulaWykonalnosci klauzuli wykonalności]] [[UgodaMediacyjna ugodzie]] zawartej przed mediatorem w wyniku prowadzenia [[MediacjaNaPodstawiePostanowieniaSadu mediacji na podstawie postanowienia sądu]] kierującego strony do [[Mediacja mediacji]], a nie pobiera się opłaty od wniosku o zatwierdzenie [[Ugoda ugody]] zawartej przed mediatorem w wyniku prowadzenia [[MediacjaNaPodstawieUmowy mediacji na podstawie umowy o mediację]]. Jednakże w odniesieniu do spraw wszczętych przed 10 marca 2007 r. opłatę od wniosku o zatwierdzenie [[UgodaMediacyjna ugody]] poprzez nadanie jej [[KlauzulaWykonalnosci klauzuli wykonalności]] pobiera się bez względu na podstawę jej wszczęcia. ((2)) Ugoda __nie podlega__ wykonaniu w drodze egzekucji Natomiast jeżeli przedmiotem [[UgodaMediacyjna ugody]] są postanowienia nie nadające się do egzekucji (np. zniesienie służebności drogi koniecznej), wówczas sąd zatwierdza [[UgodaMediacyjna ugodę]] postanowieniem ({{pu przepis="art. 183(14) § 2 KPC"}} //in fine//). ((2)) Posiedzenie niejawne W obu przypadkach sąd podejmuje decyzję na posiedzeniu niejawnym ({{pu przepis="art. 766 KPC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 183(14) § 2 KPC"}} //in fine//). ((1)) Badanie treści ugody Zanim jednak dojdzie do nadania [[KlauzulaWykonalnosci klauzuli wykonalności]] [[UgodaMediacyjna ugodzie]] zawartej przed mediatorem albo jej zatwierdzenia postanowieniem sąd bada jej treść. ((2)) Odmowa zatwierdzenia O ile sąd ustali, iż [[UgodaMediacyjna ugoda]] jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa, bądź jest niezrozumiała lub zawiera sprzeczności, odmówi nadania [[KlauzulaWykonalnosci klauzuli wykonalności]] albo zatwierdzenia [[UgodaMediacyjna ugody]] zawartej przed mediatorem, w całości lub części – {{pu przepis="art. 183(14) § 3 KPC"}}. Podobne wzorce kontroli, choć nie identyczne, ustawodawca przewidział w odniesieniu do [[UgodaCywilnoprawna ugody]] zawieranej w postępowaniu pojednawczym ({{pu przepis="art. 184 KPC"}}), w przypadku ugody sądowej ({{pu przepis="art. 203 § 4 KPC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 223 § 2 KPC"}}), w sprawach gospodarczych ({{pu przepis="art. 479(13) § 2 KPC"}}), a także dla cofnięcia pozwu ({{pu przepis="art. 203 § 4 KPC"}}). Zdaniem J. Turka, z treści wskazanych przepisów wynika dla sądu konieczność wyjaśnienia sprawy w zakresie umożliwiającym prawidłową ocenę, czy zawarcie przez strony [[UgodaCywilnoprawna ugody]] jest dopuszczalne. ((2)) Zasady współżycia społecznego Posłużenie się klauzulą //„zasady współżycia społecznego”// w komentowanym przepisie, pomimo iż w projekcie Komisji Kodyfikacyjnej była mowa o //„dobrych obyczajach”//, budzi wątpliwości, w szczególności biorąc pod uwagę zarysowującą się o 1989 r. ogólną tendencję do jej zastępowania innymi [[KlauzulaGeneralna klauzulami generalnymi]]. Choć problem ten tylko pośrednio odnosi się do instytucji [[Mediacja mediacji]], to wydaje się, że ustawodawca powinien dążyć do ujednolicenia terminologii. Ocena [[UgodaMediacyjna ugody]] z punktu widzenia jej zgodności z zasadami współżycia społecznego będzie obejmowała zbadanie, czy nie narusza ona w sposób rażący interesów którejś ze stron. ((2)) Niezrozumiałaość / Sprzeczność ugody Pewne zastrzeżenia powstają również z uwagi na konieczność rozstrzygania przez sąd, czy [[UgodaMediacyjna ugoda]] jest niezrozumiała albo zawiera sprzeczności. Porównanie przesłanek cofnięcia pozwu lub zawarcia [[UgodaCywilnoprawna ugody]] bez udziału mediatora (pojednawczej lub sądowej), o których mowa w {{pu przepis="art. 203 § 4 KPC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 223 § 2 KPC"}}, {{pu przepis="art. 184 KPC"}}, z przesłankami [[UgodaMediacyjna ugody]] zawartej przed mediatorem prowadzi do konkluzji, że w stosunku do tej ostatniej ustawodawca postawił dodatkowe wymagania. Jeżeli bowiem strony samodzielnie osiągną [[UgodaCywilnoprawna ugodę]], sąd uzna ją za dopuszczalną, o ile nie jest sprzeczna z prawem, zasadami współżycia społecznego i nie zmierza do obejścia prawa. Wówczas [[UgodaCywilnoprawna ugoda]] taka stanowi [[TytulEgzekucyjny tytuł egzekucyjny]] ({{pu przepis="art. 777 § 1 pkt 1 KPC"}}). Natomiast w przypadku [[UgodaMediacyjna ugody mediacyjnej]] postawiono wyższe warunki. W świetle {{pu przepis="art. 183(14) § 3 KPC"}} sąd dodatkowo odmówi zatwierdzenia [[UgodaMediacyjna ugody]], gdy jest ona niezrozumiała lub zawiera sprzeczności. Rozwiązanie to tłumaczone było //„dopuszczeniem do prowadzenia przez osoby niemające wiedzy prawniczej”//. Przepisy powierzające sądom kontrolę nad postanowieniami [[UgodaMediacyjna ugody]] są z jednej strony uzasadnione funkcją sądów, których zadaniem jest przestrzeganie porządku prawnego, jednakże czynią jednocześnie z sądu //„doradcę stron”//, który wyręcza strony (i mediatora), wskazując im ewentualne sprzeczności w zawartej [[UgodaMediacyjna ugodzie]]. ((1)) Skutki odmowy zatwierdzenia w odniesieniu do osby mediatora Rozważając zagadnienie kontroli [[UgodaMediacyjna ugody]], konieczne wydaje się przeanalizowanie skutków jakie niesie dla mediatora odmowa zatwierdzenia [[UgodaMediacyjna ugody]] przez sąd z uwagi na wystąpienie okoliczności, o których mowa w {{pu przepis="art. 183(14) § 3 KPC"}}. Przyjąć należy, że co do zasady odmowa taka nie będzie równoznaczna z [[MediacjaOdpowiedzialnoscMediatora odpowiedzialnością mediatora]]. Jak wynika bowiem z podstawowej cechy [[Mediacja mediacji]] – autonomii stron – to strony mają całkowity wpływ na to, czy do zawarcia [[UgodaMediacyjna ugody]] w ogóle dojdzie, a jeśli tak, to na jakich warunkach. Należy również pamiętać, że po stronie mediatora mamy do czynienia ze zobowiązaniem starannego działania, a nie zobowiązaniem rezultatu, co oznacza, że mediator w zasadzie nie ponosi [[OdpowiedzialnoscCywilnoprawna odpowiedzialności]] za nieskuteczność [[Mediacja mediacji]], ani niezatwierdzenie [[UgodaMediacyjna ugody]] przez sąd, chyba że nie postępował z należytą starannością, wymaganą w stosunkach danego rodzaju ({{pu przepis="art. 355 § 1 KC"}}). W odniesieniu do stałych mediatorów należy natomiast zastosować podwyższony miernik należytej staranności ({{pu przepis="art. 355 § 2 KC"}}). W związku powyższym uznać należy, że przypisanie mediatorowi [[OdpowiedzialnoscCywilnoprawna odpowiedzialności]] uzależnione jest od możliwości kwalifikacji jego zachowania jako niestaranne. Wprawdzie mediator jest jedynie doradcą stron, to jednak powinien nie tylko pomagać stronom w osiągnięciu porozumienia, ale porozumienia zrozumiałego, pozbawionego wewnętrznych sprzeczności oraz zgodnego z przepisami prawa. Dlatego nie ulega wątpliwości, że jeżeli mediator sądzi, iż postanowienia zawarte w [[UgodaMediacyjna ugodzie]] mogą być zakwestionowane przez sąd, powinien niezwłocznie przedstawić je stronom, a także zaproponować zasięgnięcie w tym zakresie konsultacji z prawnikiem. Kwestia ta powinna zostać odnotowana w [[MediacjaProtokol protokole]]. Podsumowując dotychczasowe rozważania przyjąć należy, że mimo braku ustawowych wytycznych mediator powinien dysponować przynajmniej elementarną wiedzą prawniczą, która pozwoli mu ostrzec strony przed nieskutecznym warunkami [[UgodaMediacyjna ugody]]. Oczywiście trzeba pamiętać, iż [[MediacjaNaPodstawieUmowy umowa]] pomiędzy stronami lub regulamin mediacyjny może w znacznym stopniu modyfikować przesłanki i [[MediacjaOdpowiedzialnoscMediatora zakres odpowiedzialności mediatora]]. ((1)) Zaskarżalność Zarówno na postanowienie sądu w przedmiocie nadania [[KlauzulaWykonalnosci klauzuli wykonalności]] [[UgodaMediacyjna ugodzie]] zawartej przed mediatorem, jak również na postanowienie, którego przedmiotem jest zatwierdzenie takiej [[UgodaMediacyjna ugody]], przysługuje zażalenie ({{pu przepis="art. 795 § 1 KPC"}} oraz {{pu przepis="art. 394 § 1 pkt 10(1) KPC"}}). ((1)) Literatura 1. [[TurekMoP2005 J. Turek, Ugoda w procesie cywilnym]], MoP 2005, nr 21, 2. [[MorekMediacjaIArbitrazKomentarz R. Morek, Mediacja i arbitraż art. 183(1) -183(15), 1154-1217 KPC. Komentarz]], Warszawa 2006, 3. [[ZegadloMediacjaWTokuPostepowaniaCywilnego R. Zegadło, Mediacja w toku postępowania cywilnego – uwagi na tle projektu Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego]], (w:) [[RozprawyPrawnicze Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana]], Zakamycze 2005, 4. [[SobolewskiPPH2006 P. Sobolewski, Mediacja w sprawach cywilnych]], PPH 2006, nr 2, 5. [[KmieciakMediacjaIKoncyliacjaWPrawieAdministarcyjnym Z. Kmieciak, Mediacja i koncyliacja w prawie administracyjnym]], Zakamycze 2004. ---- CategoryMediacjaWSprawachCywilnych