====Postanowienie sądu==== ==treść postanowienia sądu o skierowaniu stron do mediacji== ((1)) Postanowienie jako podstawa skierowania stron do mediacji Jak wynika z treści {{pu przepis="art. 183(1) § 2 zd. 1 KPC"}} sąd kierując strony do [[Mediacja mediacji]] czyni to zawsze w formie postanowienia. ((1)) Wydanie postanowienia Postanowienie może być wydane zarówno na rozprawie, jak i na posiedzeniu niejawnym ({{pu przepis="art. 183(8) § 3 zd. 1 KPC"}}). ((1)) Zaskarżalność postanowienia Na postanowienie to nie przysługuje zażalenie. Strona może jednak nie wyrazić zgody na [[Mediacja mediację]], co skutkuje tym, że mediacji się nie prowadzi. ((1)) Obowiązek doręczenia O ile postanowienie zostało wydane na posiedzeniu niejawnym, wymaga ono doręczenia stronom ({{pu przepis="art. 357 § 2 KPC"}}). Choć nie wynika to wprost z przepisów, to w celu wykonania postanowienia o skierowaniu stron do [[Mediacja mediacji]] sąd powinien odpis tego postanowienia niezwłocznie doręczyć również mediatorowi, aby ten mógł podjąć czynności mediacyjne. Doręczenie mediatorowi odpisu postanowienia jest jedynie wynikiem przyjętej praktyki sądowej. ((1)) Treść postanowienia Kierując strony do [[Mediacja mediacji]], sąd czyni to wydając stosowne postanowienie, którego ustawową treść regulują {{pu przepis="art. 183(9) KPC"}} i {{pu przepis="art. 183(10) KPC"}}. ((2)) Wybór mediatora W drodze wyjątku od zasady swobodnego [[MediacjaWyborMediatora wyboru mediatora]] przez strony ({{pu przepis="art. 183(1) § 3 KPC"}}), w postanowieniu o skierowaniu stron do [[Mediacja mediacji]] sąd wyznacza mediatora ({{pu przepis="art. 183(9) zd. 1 KPC"}}). Rozwiązanie to podyktowane jest dążeniem do przyspieszenia postępowania, w ten sposób unika się bowiem opóźnień związanych z trudnościami stron w osiągnięciu porozumienia co do osoby mediatora. ((3)) Dopuszczalnośc wyboru innego mediatora [[MediacjaWyborMediatora Wybór mediatora]] przez sąd nie jest jednak dla stron wiążący, jako że w miejsce mediatora wyznaczonego przez sąd mogą one powołać inną osobę ({{pu przepis="art. 183(9) zd. 1 KPC"}}). W ten sposób ustawodawca uwydatnił zasadę akceptowalności osoby mediatora. Kodeks postępowania cywilnego nie określa, w jaki sposób taka zmiana mediatora może zostać przeprowadzona. Wydaje się, że w takim wypadku albo strony dokonują wspólnego wyboru nowego mediatora, albo sąd ponownie wybiera innego mediatora, kierując się przy tym zasadą akceptowalności. ((3)) Mediator stały czy //ad hoc// Szereg problemów, w szczególności w literaturze przedmiotu, rodzi kwestia czy sąd kierując strony do [[Mediacja mediacji]], może wyznaczyć jako mediatora osobę, która nie jest wpisana na listę stałych mediatorów. R. Cebula podnosi, że samodzielnego powołania osoby mediatora (bez wskazań stron) sąd może dokonać wyłącznie z listy stałych mediatorów, gdyż tylko tam może znaleźć osoby uprawnione do prowadzenia [[Mediacja mediacji]]. Wynika to z {{pu przepis="art. 183(2) § 3 KPC"}}, który w sposób jednoznaczny określa, że mediatorem staje się osoba z momentem wpisu na listę stałych mediatorów, nie zaś z chwilą powołania jej przez sąd. Z takim poglądem trudno się zgodzić, ze względu na brak formalnych ograniczeń co do możliwości przekazywania przez sądy cywilne spraw mediatorom spoza listy. Kierując strony do [[Mediacja mediacji]], sąd wyznacza mediatora – //lege non distinguente// – stałego (z listy stałych mediatorów) lub //ad hoc// (spoza takiej listy) ({{pu przepis="art. 183(9) KPC"}}). Mediatorem w [[SprawaCywilna sprawie cywilnej]] może być np. w stosunkach wiejskich miejscowy sołtys lub proboszcz, który cieszy się wśród stron wielkim autorytetem i zaufaniem. Należy jednak pamiętać, że stali mediatorzy mają zazwyczaj większe doświadczenie zawodowe i wyższe [[MediacjaKwalifikacjeMediatora kwalifikacje]] od mediatorów //ad hoc//. Dlatego też celowe wydaje się, aby sądy kierowały strony przede wszystkim do mediatorów stałych. ((3)) Sprawy rodzinne i opiekuńcze W szczególny sposób uregulowana została kwestia dotycząca [[MediacjaWyborMediatora wyboru mediatora]] przez sąd w sprawach o rozwód lub separację (por. art. 436 § 3 i 4 oraz {{pu przepis="art. 570(2) KPC"}}). W sprawach tych strony mają wręcz pierwszeństwo w uzgodnieniu osoby mediatora. Dopiero w przypadku nieosiągnięcia w tej sprawie porozumienia, mediatora wyznacza sąd. ((2)) Zapoznanie się z aktami Na uwagę zasługuje fakt, że w przypadku [[MediacjaNaPodstawiePostanowieniaSadu mediacji ze skierowania sądu]], na zgodny wniosek stron sąd może upoważnić mediatora do zapoznania się z aktami sprawy ({{pu przepis="art. 183(9) zd. 2 KPC"}}). Upoważnienie takie może być zawarte już w postanowieniu sądu o skierowaniu stron do [[Mediacja mediacji]] lub może nastąpić później, odrębnym postanowieniem. Przepis ten budzi w literaturze istotne wątpliwości. Przede wszystkim reguluje on wyłącznie możliwość zapoznania się z aktami sprawy w sekretariacie sądu, nie pozwalając jednocześnie na wypożyczenie akt poza obszar sądu. W sprawach złożonych, w których zgromadzono obszerny materiał dowodowy, może to stanowić poważny problem dla mediatora. O ile w postępowaniu nieprocesowym sądy mogą skorzystać z treści {{pu przepis="art. 525 KPC"}} i wypożyczyć akta sprawy za zezwoleniem przewodniczącego, to jednak brak analogicznego przepisu w przypadku postępowania procesowego. Zapoznanie się z aktami sprawy przez mediatora powoduje, że jego [[MediacjaWynagrodzenieWydatkiMediatora wynagrodzenie]] podwyższa się o 10%. ((2)) Czas trwania mediacji Kierując strony do [[Mediacja mediacji]], sąd obowiązany jest określić czas jej trwania ({{pu przepis="art. 183(10) § 1 KPC"}}). ((3)) Maksymalny czas trwania mediacji Sąd może określić czas trwania [[Mediacja mediacji]] maksymalnie na okres nie dłuższy jak do miesiąca. Jedynie wyjątkowo, gdy strony zgodnie wniosły o wyznaczenie dłuższego terminu, sąd może wyznaczyć taki termin. Podobnie jak w przypadku wymogu wyznaczenia mediatora przez sąd, rozwiązanie to ma na celu niedopuszczenie do nadmiernego przedłużenia czasu postępowania, a co za tym idzie niepotrzebnej zwłoki w rozpoznaniu sprawy. ((3)) Wniosek stron Sąd nie jest związany wnioskiem stron o wyznaczenie dłużego okresu trwania [[Mediacja mediacji]] i może poddać go własnej ocenie z punktu widzenia jego racjonalności. Jeśli zaproponowany przez strony czas trwania [[Mediacja mediacji]] okazałby się nieuzasadniony, sąd może go zweryfikować i wyznaczyć inny – w jego opinii dostateczny – termin. Sytuacje takie należy jednak uznać za rzadkość. Także już rozpoczęte [[Mediacja mediacje]] nie stoją na przeszkodzie przedłużenia czasu jej trwania. Zgodnie bowiem z {{pu przepis="art. 183(10) § 1 zd. 2 KPC"}} w trakcie [[Mediacja mediacji]] termin na jej przeprowadzenie może być przedłużony na zgodny wniosek stron. Bez znaczenia pozostaje kwestia, czy strony wystąpią o przedłużenie terminu bezpośrednio do sądu czy też dokonają tego za pośrednictwem mediatora. Wniosek złożony po terminie lub pochodzący tylko od jednej strony jest bezskuteczny. ((3)) Liczenie biegu wyznaczonego przez sąd terminu Ustawa nie określa, od jakiego momentu należy liczyć bieg terminu wyznaczonego na prowadzenie [[Mediacja mediacji]]. Za miarodajną uznać należy datę doręczenia mediatorowi odpisu postanowienia sądu o skierowaniu sprawy do [[Mediacja mediacji]] (por. {{pu przepis="art. 164 KPC"}}). Nieco odmienny pogląd wyraziła V. Huryn wskazując, że termin ten powinien być liczony od momentu, kiedy mediator zyskuje faktyczną możliwość poprowadzenia [[Mediacja mediacji]], czyli z chwilą uzyskania danych adresowych stron. Poza tym przepisy nie przewidują również żadnych ograniczeń ani co do okresu, ani co do możliwości wielokrotnego przedłużania w ten sposób czasu trwania [[Mediacja mediacji]]. ((3)) Konsekwencje 1-miesięcznego okresu trwania mediacji Wydaje się, że poprzez stosunkowo krótki okres do prowadzenia [[Mediacja mediacji]] ustawodawca ograniczył zastosowanie tej instytucji jedynie do spraw nieskomplikowanych. Dotychczasowa praktyka [[Mediacja mediacji]] wskazuje, że miesięczny termin jest mało realny. Dlatego też należy zgodzić się z dominującym w doktrynie polskiej stanowiskiem, że termin do przeprowadzenia [[MediacjaNaPodstawiePostanowieniaSadu mediacji sądowej]] został zakreślony zbyt rygorystycznie, zwłaszcza biorąc pod uwagę fakt, że sąd może skierować strony do [[Mediacja mediacji]] tylko raz w toku postępowania ({{pu przepis="art. 183(8) § 2 KPC"}}). ((3)) Upływ terminu Sędzia przewodniczący powinien bezzwłocznie wyznaczyć rozprawę po upływie terminu wyznaczonego na [[Mediacja mediację]], a jeżeli wcześniej otrzymał [[MediacjaProtokol protokół z przebiegu mediacji]] ({{pu przepis="art. 183(13) § 2 KPC"}}) albo choć jedna ze stron złożyła oświadczenie o tym, że nie wyraża zgody na [[Mediacja mediację]] ({{pu przepis="art. 183(8) § 3 zd. 2 KPC"}}) – to jeszcze przed upływem tego terminu. Wówczas sprawa wraca do rozpoznania i rozstrzygnięcia przez sąd. Wydając postanowienie o skierowaniu stron do [[Mediacja mediacji]] sąd nie zawiesza postępowania. Odracza natomiast rozprawę z ważnej przyczyny, jaką jest [[Mediacja mediacja]] ({{pu przepis="art. 156 KPC"}}), a jej termin wyznacza w razie potrzeby z urzędu. ((1)) Wzory - [[WzorPostanowienieSaduOSkierowaniuStronDoMediacji postanowienie sądu o skierowaniu stron do mediacji]]. ((1)) Literatura 1. R. Cebula, Postanowienie Sądu o skierowaniu do mediacji, tekst artykułu dostępny na [[http://www.kcskspip.gov.pl/plik/pokaz/396 stronie internetowej]], 2. [[MorekMoP2006 R. Morek, Mediacja w Kodeksie postępowania cywilnego – uwagi porównawcze na tle przepisów o mediacji w postępowaniach: karnym, w sprawach nieletnich oraz przed sądami administracyjnymi]], MoP 2006 (Dodatek), nr 20, 3. [[UsowiczMediacjeDoPoprawkiGazetaPrawna2006 E. Usowicz, Mediacje do poprawki]], GP z 23.3.2006 r., 4. [[GojskaHurynMediacjaWRozwiazywaniuKonfliktowRodzinnych A. Gójska, V. Huryn, Mediacja w rozwiązywaniu konfliktów rodzinnych]], Warszawa 2007, 5. [[SkibinskaRejent2008 M. Skibińska, Mediacja w sprawach cywilnych studium porównawcze na tle rozwiązań polskich i francuskich]], Rej. 2008, nr 3. ---- CategoryMediacjaWSprawachCywilnych