Wersja [15317]
To jest stara wersja KazusZastaw5 utworzona przez MarcinKrzymuski, 2012-01-29 23:26:50.
Kazus nr 5 z zakresu zastawu
A. Stan faktyczny
Dnia 1.7.2006 r. w Słubicach skradziono samochód osobowy należący do obywatela Niemiec N. Auto było zarejestrowane we Frankfurcie nad Odrą. Ustalono dalej, iż dnia 2.3.2007 r. samochód ten został sprzedany przez A nabywcy B. Dokumenty samochodu zostały tak podrobione, że laik nie był w stanie rozpoznać fałszerstwa. B użytkował samochód przez kilka miesięcy. Z powodu kłopotów finansowych dnia 3.9.2007 r. B zaciągnął u lombardzisty L pożyczkę. W celu zabezpieczenia spłaty pożyczki, B dokonał przewłaszczenia na zabezpieczenie na rzecz L. Właściwy urząd komunikacji dokonał stosownych wpisów w dokumentach samochodu.
Sytuacja finansowa B jednak wcale się nie poprawiła. W celu uzyskania kredytu od innego lombardzisty (Z), dnia 2.2.2008 r. B ustanowił na rzecz Z na samochodzie zastaw i przekazał mu dokumenty i kluczyki do pojazdu, a Z wypłacił mu żądaną sumę. Następnie B wyjechał i nie udaje się go odnaleźć.
W maju 2008 r. wynajęty przez N detektyw odnalazł samochód. N domaga się od Z wydania pojazdu, twierdząc, że jest jego właścicielem. Z nie zgadza się, chyba że N zwróci mu pożyczkę, którą udzielił B. Ponadto Z odmawia oddania samochodu do czasu, aż N zwróci mu koszty obowiązkowego rocznego przeglądu rejestracyjnego (100 zł) oraz niezbędnej przy przebiegu 90.000 km wymiany pasków i pomp (3.000 zł), dokonanej w autoryzowanej stacji obsługi.
N oczywiście się nie zgadza.
Na domiar wszystkiego A okazał się osobą fikcyjną.
Czy N może się w tej sytuacji domagać wydania samochodu?
(ocena wg stanu na czerwiec 2008 r.)
B. Rozwiązanie
Roszczenie N przeciw Z z art. 222 § 1 KC
art. 222 KC
§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
(więcej nt. roszczenia windykacyjnego z art. 222 § 1 KC§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
art. 222 KC
§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
w osobnym dokumencie). § 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
Prawo polskie ma w tym wypadku zastosowanie na mocy art. 41 § 1 PrPrywMiędz
art. 41 PrPrywMiędz
1. Własność i inne prawa rzeczowe podlegają prawu państwa, w którym znajduje się ich przedmiot.
2. Nabycie i utrata własności, jak również nabycie i utrata oraz zmiana treści lub pierwszeństwa innych praw rzeczowych, podlegają prawu państwa, w którym przedmiot tych praw znajdował się w chwili, gdy nastąpiło zdarzenie pociągające za sobą wymienione skutki prawne.
.1. Własność i inne prawa rzeczowe podlegają prawu państwa, w którym znajduje się ich przedmiot.
2. Nabycie i utrata własności, jak również nabycie i utrata oraz zmiana treści lub pierwszeństwa innych praw rzeczowych, podlegają prawu państwa, w którym przedmiot tych praw znajdował się w chwili, gdy nastąpiło zdarzenie pociągające za sobą wymienione skutki prawne.
1. Własność N
Na początku właścicielem był N.
Nie utracił on własności na skutek kradzieży.
Nie utracił własności na skutek transakcji między A i B, albowiem zgodnie z art. 169 § 2 KC
N nie utracił własności auta także na skutek transakcji między B i L. B był nadal nieuprawniony, albowiem nie mięły trzy lata od transakcji (art. 169 § 2 KC
2. Władanie przez Z
Z faktycznie włada pojazdem. Jest więc legitymowany biernie.
3. Uprawnienie do władania rzeczą
Z chciałby przeciwstawić N zastaw, jako uprawnienie do władania rzeczą, skuteczne względem właściciela.
Z musiałby nabyć zastaw w dobrej wierze od nieuprawnionego, art. 309 KC
Na początku właścicielem był N.
Nie utracił on własności na skutek kradzieży.
Nie utracił własności na skutek transakcji między A i B, albowiem zgodnie z art. 169 § 2 KC
art. 169 KC
§ 1. Jeżeli osoba nie uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze.
§ 2. Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego.
konieczny jest upływ 3 lat od momentu kradzieży. Ponieważ auto skradziono 1.7.2006, trzy lata w chwili rozpoznawania (czerwiec 2008 r.) jeszcze nie minęły. Dodatkowo zgłoszenie roszczenia przez N spowodowało utratę dobrej wiary przez B i Z, przez co nabycie w dobrej wierze od nieuprawnionego jest wykluczone.§ 1. Jeżeli osoba nie uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze.
§ 2. Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego.
N nie utracił własności auta także na skutek transakcji między B i L. B był nadal nieuprawniony, albowiem nie mięły trzy lata od transakcji (art. 169 § 2 KC
art. 169 KC
§ 1. Jeżeli osoba nie uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze.
§ 2. Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego.
).§ 1. Jeżeli osoba nie uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze.
§ 2. Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego.
2. Władanie przez Z
Z faktycznie włada pojazdem. Jest więc legitymowany biernie.
3. Uprawnienie do władania rzeczą
Z chciałby przeciwstawić N zastaw, jako uprawnienie do władania rzeczą, skuteczne względem właściciela.
Z musiałby nabyć zastaw w dobrej wierze od nieuprawnionego, art. 309 KC
art. 309 KC
Przepisy o nabyciu własności rzeczy ruchomej od osoby nie uprawnionej do rozporządzania rzeczą stosuje się odpowiednio do ustanowienia zastawu.
w zw. z art. 169 § 2 KCPrzepisy o nabyciu własności rzeczy ruchomej od osoby nie uprawnionej do rozporządzania rzeczą stosuje się odpowiednio do ustanowienia zastawu.
art. 169 KC
§ 1. Jeżeli osoba nie uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze.
§ 2. Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego.
. § 1. Jeżeli osoba nie uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze.
§ 2. Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego.
a. zastaw na rzecz Z
Z przesłanek art. 169 § 2 KC
b. prawo zatrzymania (Z)
Innym uprawnieniem, jakie mógłby Z przeciwstawić N, jest prawo zatrzymania (art. 461 § 1 KC
Z może natomiast domagać się zwrotu kosztów wymiany pasków i pomp, bo N musiałby to także zrobić.
Z przesłanek art. 169 § 2 KC
art. 169 KC
§ 1. Jeżeli osoba nie uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze.
§ 2. Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego.
nie jest spełniona przesłanka dobrej wiary, gdyż wg dokumentów samochodu właścicielem auta był L. Z nie nabył więc zastawu nawet z upływem trzyletniego terminu z art. 169 § 2 KC§ 1. Jeżeli osoba nie uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze.
§ 2. Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego.
art. 169 KC
§ 1. Jeżeli osoba nie uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze.
§ 2. Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego.
(GniewekKCKomentarz, 2001, Art. 309 uw. nr 2 - pytanie czy liczyć trzy lata od kradzieży czy od ustanowienie zastawu - chyba kradzieży).§ 1. Jeżeli osoba nie uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze.
§ 2. Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego.
b. prawo zatrzymania (Z)
Innym uprawnieniem, jakie mógłby Z przeciwstawić N, jest prawo zatrzymania (art. 461 § 1 KC
art. 461 KC
§ 1. Zobowiązany do wydania cudzej rzeczy może ją zatrzymać aż do chwili zaspokojenia lub zabezpieczenia przysługujących mu roszczeń o zwrot nakładów na rzecz oraz roszczeń o naprawienie szkody przez rzecz wyrządzonej (prawo zatrzymania).
§ 2. Przepisu powyższego nie stosuje się, gdy obowiązek wydania rzeczy wynika z czynu niedozwolonego albo gdy chodzi o zwrot rzeczy wynajętych, wydzierżawionych lub użyczonych.
§ 3. (uchylony).
) . Z powołuje się, iż przysługują mu względem N roszczenia o zwrot nakładów na samochód. Ponieważ Z nie był posiadaczem samoistnym, lecz zależnym i w złej wierze, to zgodnie z art. 230 KC§ 1. Zobowiązany do wydania cudzej rzeczy może ją zatrzymać aż do chwili zaspokojenia lub zabezpieczenia przysługujących mu roszczeń o zwrot nakładów na rzecz oraz roszczeń o naprawienie szkody przez rzecz wyrządzonej (prawo zatrzymania).
§ 2. Przepisu powyższego nie stosuje się, gdy obowiązek wydania rzeczy wynika z czynu niedozwolonego albo gdy chodzi o zwrot rzeczy wynajętych, wydzierżawionych lub użyczonych.
§ 3. (uchylony).
art. 230 KC
Przepisy dotyczące roszczeń właściciela przeciwko samoistnemu posiadaczowi o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, o zwrot pożytków lub o zapłatę ich wartości oraz o naprawienie szkody z powodu pogorszenia lub utraty rzeczy, jak również przepisy dotyczące roszczeń samoistnego posiadacza o zwrot nakładów na rzecz, stosuje się odpowiednio do stosunku między właścicielem rzeczy a posiadaczem zależnym, o ile z przepisów regulujących ten stosunek nie wynika nic innego.
w zw. z art. 226 § 2 KCPrzepisy dotyczące roszczeń właściciela przeciwko samoistnemu posiadaczowi o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, o zwrot pożytków lub o zapłatę ich wartości oraz o naprawienie szkody z powodu pogorszenia lub utraty rzeczy, jak również przepisy dotyczące roszczeń samoistnego posiadacza o zwrot nakładów na rzecz, stosuje się odpowiednio do stosunku między właścicielem rzeczy a posiadaczem zależnym, o ile z przepisów regulujących ten stosunek nie wynika nic innego.
art. 226 KC
§ 1. Samoistny posiadacz w dobrej wierze może żądać zwrotu nakładów koniecznych o tyle, o ile nie mają pokrycia w korzyściach, które uzyskał z rzeczy. Zwrotu innych nakładów może żądać o tyle, o ile zwiększają wartość rzeczy w chwili jej wydania właścicielowi. Jednakże gdy nakłady zostały dokonane po chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, może on żądać zwrotu jedynie nakładów koniecznych.
§ 2. Samoistny posiadacz w złej wierze może żądać jedynie zwrotu nakładów koniecznych, i to tylko o tyle, o ile właściciel wzbogaciłby się bezpodstawnie jego kosztem.
może żądać zwrotu jedynie nakładów koniecznych i to tylko o tyle, o ile N wzbogaciłby się jego kosztem. Przegląd rejestracyjny jest nakładem koniecznym do korzystania z samochodu, albowiem decyduje o możliwości korzystania z auta w ruchu po drogach publicznych. Ponieważ jednak dla N nie jest to przegląd niezbędny, bo auto jest zarejestrowane w Niemczech, N nie zaoszczędziłby wydatków, bo takiego przeglądu by w Polsce nie robił. § 1. Samoistny posiadacz w dobrej wierze może żądać zwrotu nakładów koniecznych o tyle, o ile nie mają pokrycia w korzyściach, które uzyskał z rzeczy. Zwrotu innych nakładów może żądać o tyle, o ile zwiększają wartość rzeczy w chwili jej wydania właścicielowi. Jednakże gdy nakłady zostały dokonane po chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, może on żądać zwrotu jedynie nakładów koniecznych.
§ 2. Samoistny posiadacz w złej wierze może żądać jedynie zwrotu nakładów koniecznych, i to tylko o tyle, o ile właściciel wzbogaciłby się bezpodstawnie jego kosztem.
Z może natomiast domagać się zwrotu kosztów wymiany pasków i pomp, bo N musiałby to także zrobić.
C. Wynik
N może domagać się wydania auta jedynie za równoczesnym zwrotem Z kwoty 3.000 zł.
CategoryKazusyZastaw
Na tej stronie nie ma komentarzy
