====Kazus nr 5 z zakresu zastawu====

((1)) Stan faktyczny
Dnia 1.7.2006 r. w Słubicach skradziono samochód osobowy należący do obywatela Niemiec N. Auto było zarejestrowane we Frankfurcie nad Odrą. Ustalono dalej, iż dnia 2.3.2007 r. samochód ten został sprzedany przez A nabywcy B. Dokumenty samochodu zostały tak podrobione, że laik nie był w stanie rozpoznać fałszerstwa. B użytkował samochód przez kilka miesięcy. Z powodu kłopotów finansowych dnia 3.9.2007 r. B zaciągnął u lombardzisty L pożyczkę. W celu zabezpieczenia spłaty pożyczki, B dokonał przewłaszczenia na zabezpieczenie na rzecz L. Właściwy urząd komunikacji dokonał stosownych wpisów w dokumentach samochodu.
Sytuacja finansowa B jednak wcale się nie poprawiła. W celu uzyskania kredytu od innego lombardzisty (Z), dnia 2.2.2008 r. B ustanowił na rzecz Z na samochodzie zastaw i przekazał mu dokumenty i kluczyki do pojazdu, a Z wypłacił mu żądaną sumę. Następnie B wyjechał i nie udaje się go odnaleźć. 
W maju 2008 r. wynajęty przez N detektyw odnalazł samochód. N domaga się od Z wydania pojazdu, twierdząc, że jest jego właścicielem. Z nie zgadza się, chyba że N zwróci mu pożyczkę,  którą udzielił B. Ponadto Z odmawia oddania samochodu do czasu, aż N zwróci mu koszty obowiązkowego rocznego przeglądu rejestracyjnego (100 zł) oraz niezbędnej przy przebiegu 90.000 km wymiany pasków i pomp (3.000 zł), dokonanej w autoryzowanej stacji obsługi.
N oczywiście się nie zgadza.
Na domiar wszystkiego A okazał się osobą fikcyjną.
//Czy N może się w tej sytuacji domagać wydania samochodu?//
(ocena wg stanu na czerwiec 2008 r.)

((1)) Rozwiązanie
Roszczenie N przeciw Z z {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}} (więcej nt. roszczenia windykacyjnego z {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}} w [[RoszczenieWindykacyjne osobnym dokumencie]]). 
Prawo polskie ma w tym wypadku zastosowanie na mocy {{pu przepis="art. 41 § 1 PrPrywMiędz"}}.

	((2)) Własność N
	Na początku właścicielem był N.
	Nie utracił on własności na skutek kradzieży.
	Nie utracił własności na skutek transakcji między A i B, albowiem zgodnie z {{pu przepis="art. 169 § 2 KC"}} konieczny jest upływ 3 lat od momentu kradzieży. Ponieważ auto skradziono 1.7.2006, trzy lata w chwili rozpoznawania (czerwiec 2008 r.) jeszcze nie minęły. Dodatkowo zgłoszenie roszczenia przez N spowodowało utratę dobrej wiary przez B i Z, przez co nabycie w dobrej wierze od nieuprawnionego jest wykluczone.
	N nie utracił własności auta także na skutek transakcji między B i L. B był nadal nieuprawniony, albowiem nie mięły trzy lata od transakcji ({{pu przepis="art. 169 § 2 KC"}}).
	
	((2)) Władanie przez Z
	Z faktycznie włada pojazdem. Jest więc legitymowany biernie.
	
	((2)) Uprawnienie do władania rzeczą
	Z chciałby przeciwstawić N zastaw, jako uprawnienie do władania rzeczą, skuteczne względem właściciela. 
	Z musiałby nabyć zastaw w dobrej wierze od nieuprawnionego, {{pu przepis="art. 309 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 169 § 2 KC"}}. 

		((3)) zastaw na rzecz Z
		Z przesłanek {{pu przepis="art. 169 § 2 KC"}} nie jest spełniona przesłanka dobrej wiary, gdyż wg dokumentów samochodu właścicielem auta był L. Z nie nabył więc zastawu nawet z upływem trzyletniego terminu z {{pu przepis="art. 169 § 2 KC"}} (GniewekKCKomentarz, 2001, Art. 309 uw. nr 2 - pytanie czy liczyć trzy lata od kradzieży czy od ustanowienia zastawu - chyba kradzieży).
		
		((3))	prawo zatrzymania (Z)
		Innym uprawnieniem, jakie mógłby Z przeciwstawić N, jest prawo zatrzymania ({{pu przepis="art. 461 § 1 KC"}}) . Z powołuje się, iż przysługują mu względem N roszczenia o zwrot nakładów na samochód. Ponieważ Z nie był posiadaczem samoistnym, lecz zależnym i w złej wierze, to zgodnie z {{pu przepis="art. 230 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 226 § 2 KC"}} może żądać zwrotu jedynie nakładów koniecznych i to tylko o tyle, o ile N wzbogaciłby się jego kosztem. Przegląd rejestracyjny jest nakładem koniecznym do korzystania z samochodu, albowiem decyduje o możliwości korzystania z auta w ruchu po drogach publicznych. Ponieważ jednak dla N nie jest to przegląd niezbędny, bo auto jest zarejestrowane w Niemczech, N nie zaoszczędziłby wydatków, bo takiego przeglądu by w Polsce nie robił. 
		Z może natomiast domagać się zwrotu kosztów wymiany pasków i pomp, bo N musiałby to także zrobić. 

((1)) Wynik
N może domagać się wydania auta jedynie za równoczesnym zwrotem Z kwoty 3.000 zł.
----
CategoryKazusyZastaw