Likwidacja granic w regionach przygranicznych - Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej (EUWT) jako instrument współpracy terytorialnej jednostek samorządu terytorialnego w Europie

Kazus nr 2 z zakresu roszczeń uzupełniających

A. Stan faktyczny
Nieruchomość należąca do P i zabudowana pensjonatem została znacjonalizowana w 1959 r. Dnia 31.5.1990 r. stwierdzono sądownie nieważność zarządzenia nacjonalizacyjnego. Gmina (G), na której obszarze położona jest nieruchomość, nie nabyła nieruchomości w drodze zasiedzenia, co stwierdził sąd w prawomocnym orzeczeniu. Dnia 31.1.1995 nieruchomość przekazano P.
W pozwie przeciw G złożonym w Sądzie 18 września 1995 r. P domaga się zasądzenia kwoty jednego miliona złotych "odszkodowania"za faktyczne pozbawienie możliwości korzystania z nieruchomości i prowadzenia pensjonatu w okresie od 1 czerwca 1990 r. do 31 stycznia 1995 r., co doprowadziło do utraty pożytków na kwotę milion złotych.
Czy P przysługuje roszczenie o zapłatę 1.000.000 zł?

B. Rozwiązanie
Zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 2000 r., IV CKN 1159/00 (Lex 52472):

1. odpadają roszczenia deliktowe (art. 417 KC
   art. 417 KC
   § 1. Za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.
   § 2. Jeżeli wykonywanie zadań z zakresu władzy publicznej zlecono, na podstawie porozumienia, jednostce samorządu terytorialnego albo innej osobie prawnej, solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi ich wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu terytorialnego albo Skarb Państwa.

   [schowaj]
   i nast.), gdyż brak jest bezprawności, albowiem niezastosowanie się do cudzego prawa podmiotowego wynikającego ze stosunku prawa obligacyjnego lub rzeczowego nie mieści się w pojęciu bezprawności. Obejmuje ona bowiem naruszenie przepisów powszechnie obowiązujących (lub reguł nie mających postaci normatywnej);
2. G nie miała podstaw do przypisywania sobie prawa własności, więc była w złej wierze;
3. art. 224 i 225 KC dotyczą wynagrodzenia, które "ułatwia wierzycielowi osiągnięcie celu gospodarczego polegającego na zrównaniu jego stanu majątkowego do poziomu, jaki mógłby istnieć, gdyby właściciel mógł korzystać z rzeczy".