Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy

Wiki source for KazusOdpowiedzialnoscZaProduktNiebezpiecznyNr1


Show raw source

====Kazus nr 1 z zakresu odpowiedzialności za produkt niebezpieczny====

((1)) Stan faktyczny
A, świeżo upieczony student EUV, za pierwsze stypendium postanowił sprawić sobie nowe narty carvingowe. W listopadzie 2005 kupił je w sklepie S za cenę 2.000 zł. W czasie ferii pod koniec grudnia 2005 r. A udał się w Karkonosze, aby wypróbować nowy sprzęt. W czasie pierwszego zjazdu prawa narta pękła nagle, na skutek czego A przewrócił się i złamał sobie kość piszczelową oraz zniszczył okulary marki Gucci (cena nowych – 500 zł).
Okazało się, że złamanie narty wynikało z zastosowania przez producenta narty (P) nowego materiału, który miał wykazywać się podniesioną wytrzymałością oraz zwiększoną elastycznością. Niestety, w czasie projektowania nart, konstruktorzy zatrudnieni w firmie P sp. z o.o., popełnili błąd rachunkowy. Już w sezonie 2004/2005 stwierdzono wiele przypadków załamania nart. Gdy A wyszedł ze szpitala, okazało się, że sklep S już nie istnieje, wobec czego zwrócił się do producenta nart P z następującymi żądaniami o odszkodowanie w łącznej wysokości 7.500 zł, na którą to sumę składają się:
- 5.000 zł z tytułu kosztów leczenia i rehabilitacji,
- 2.000 zł za narty, które – na skutek wadliwego materiału – okazały się nieprzydatne do jazdy,
- 1.000 zł za zmarnowany urlop oraz
- 500 zł za zniszczone okulary narciarskie.
P sp. z o.o. odrzuca żądania twierdząc, że nie ponosi odpowiedzialności, gdyż nie działał w sposób zawiniony a ponadto nie wiadomo, która grupa konstruktorów dopuściła się błędu. Poza tym, jeżeli już, to odpowiadać powinien kierownik działu konstrukcyjnego, a ten charakteryzuje się wysokim profesjonalizmem a nadto podlegał dokładnej kontroli.
**Czy A ma wobec P roszczenie o odszkodowanie w podanej wysokości?**

((1)) Roszczenie A wobec P o odszkodowanie z {{pu przepis="art. 449(1) § 1 KC"}}

((2)) Powstanie roszczenia
Każde roszczenie odszkodowawcze wymaga wystąpienia szkody, zdarzenia powodującego tą szkodę oraz związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy szkodą a zdarzeniem.

((3)) szkoda
Należy rozważyć, które z wymienionych przez A elementów dadzą się zaklasyfikować jako szkoda:

**(1) koszty leczenia**
Koszty leczenia i rehabilitacji stanowią majątkowe reperkusje szkody na osobie i podlegają naprawieniu wg zasad przewidzianych dla czynów niedozwolonych, czyli wg {{pu przepis="art. 444 § 1 KC"}}.

**(2) narty**
Zniszczenie nart stanowi szkodę na mieniu. Jednakże wg {{pu przepis="art. 449(7) § 1 KC"}} odszkodowanie za szkodę na mieniu nie obejmuje uszkodzenia samego produktu niebezpiecznego. Stąd też nie przysługuje odszkodowanie w wys. 2.000 zł za narty.
W Niemczech istnieje teoria, która uważa, iż w przypadku, gdy wadliwą okazała się tylko część rzeczy złożonej, wówczas pozostała część tejże rzeczy złożonej, stanowi tzw. inną rzecz (a nie produkt, gdyż nim jest wg wspomnianej teorii tylko sama rzecz wadliwa) i wówczas przysługuje odszkodowanie za zniszczenie pozostałej rzeczy.

**(3) zmarnowany urlop**
Zob. więcej w osobnym dokumencie: ZadoscuczynienieZaZmarnowanyUrlop

**(4) ograniczenie do 500 euro**
Zgodnie z {{pu przepis="art. 449(7) § 2 KC"}} nie podlega naprawieniu szkoda, która nie przekracza wartości 500 euro. Wartość tą określa się wg kursu euro na dzień orzekania.

**(5) wynik tymczasowy**
Wobec powyższego szkoda obejmuje tylko koszty leczenia i rehabilitacji w wysokości 5.000 zł.

((3)) zdarzenie
Zdarzeniem, z którym przepis {{pu przepis="art. 449(1) § 1 KC"}} łączy odpowiedzialność jest wytworzenie i wprowadzenie do obrotu ({{pu przepis="art. 449(3) KC"}}) niebezpiecznego produktu.

Narty są produktem, albowiem są rzeczą ruchomą ({{pu przepis="art. 449(1) § 2 zd. 1 KC"}}).

Narty były też niebezpieczne, albowiem z uwagi na złą konstrukcję nie zapewniały bezpieczeństwa, jakiego można oczekiwać, uwzględniając normalne używanie nart ({{pu przepis="art. 449(1) § 3 zd. 1 KC"}}). Ponadto niebezpieczeństwo to istniało już w chwili wprowadzania nart do obrotu przez producenta ({{pu przepis="art. 449(1) § 3 zd. 2 KC"}}), gdyż wada nart istniała już od początku.

Wprowadzeniem do obrotu jest dokonanie pierwszej czynności prawnej wprowadzającej produkt na rynek (LetowskaOchrona, str. 118-119) w ramach działalności gospodarczej producenta ({{pu przepis="art. 449(3) KC"}}). Rozpoczęcie promocji i sprzedaży nart nastąpiło w sezonie 2004/2005. Wtedy narty zostały wprowadzone przez producenta do obrotu handlowego.
Zgodnie z domniemaniem wynikającym z {{pu przepis="art. 449(4) KC"}} (praesumptio iuris tantum) domniemywać należy, iż wprowadzenie do obrotu nastąpiło w zakresie działalności gospodarczej producenta. Zgodnie więc z odwróceniem ciężaru dowodu (por. {{pu przepis="art. 6 KC"}}) to P musi wykazać, iż wprowadzenie nastąpiło poza sferą jego działalności gospodarczej.

((3)) związek przyczynowo-skutkowy
Szkoda musi pozostawać w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem ({{pu przepis="art. 361 § 1 KC"}}). Koszty leczenia i rehabilitacji (szkoda) są bez wątpienia normalnym następstwem wyprodukowania wadliwych nart.

((3)) legitymacja
Uprawnionym do żądania jest każdy, kto poniósł szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny. Należy zauważyć, iż odpowiedzialność producenta zachodzi zawsze, gdy dojdzie do szkody na osobie, a takiej doznał A.

**(1) legitymacja czynna**
Gdyby szkoda A ograniczała się wyłącznie do szkody na mieniu, to odpowiedzialność producenta zachodziłaby tylko pod warunkiem, że rzecz zniszczona lub uszkodzona należałaby do rzeczy zwykle przeznaczanych do osobistego użytku przez poszkodowanego i pod warunkiem, że w taki przede wszystkim sposób (na osobisty użytek) korzystał z niej poszkodowany. Wobec tego, iż A poniósł szkodę na osobie, jest legitymowany.

**(2) legitymacja bierna**
Zgodnie z {{pu przepis="art. 449(1) § 1 KC"}} odpowiada przede wszystkim producent. Jest nim ten, kto wytworzył produkt w ramach swojej działalności gospodarczej (def. legalna). P był niewątpliwie producentem nart i tym samym odpowiada na zasadach przewidzianych w {{pu przepis="art. 449(1) i nast. KC"}}.
Należy jednak zwrócić uwagę na to, że odpowiedzialne mogą być także inne podmioty, wymienione w {{pu przepis="art. 449(5) KC"}}. Należą do nich:
- wytwórca materiału/surowca/części składowej ({{pu przepis="art. 449(5) § 1 KC"}}),
- podmiot podający się za producenta ({{pu przepis="art. 449(5) § 2 zd. 1 KC"}}),
- importer, czyli osoba która wprowadza do obrotu krajowego produkt pochodzenia zagranicznego i czyni to w ramach swojej działalności gospodarczej (def. legalna - {{pu przepis="art. 449(5) § 2 zd. 2 KC"}}) oraz
- profesjonalny zbywca produktu niebezpiecznego (odpowiedzialność subsydiarna) ({{pu przepis="art. 449(5) § 4 KC"}} i {{pu przepis="art. 449(5) § 5 KC"}})).

((2)) Wynik
A może domagać się 5.000 zł odszkodowania za poniesione koszty leczenia i rehabilitacji na podstawie {{pu przepis="art. 449(1) § 1 KC"}}.

((1)) Roszczenie A wobec P o odszkodowanie w wys. 8.500 zł z {{pu przepis="art. 416 KC"}}

((2)) Konkurencja roszczeń
Zgodnie z {{pu przepis="art. 449(10) KC"}} obok roszczeń z tytułu odpowiedzialności za produkt niebezpieczny mogą istnieć również roszczenia z zasad ogólnych.

((2)) Powstanie roszczenia
Każde roszczenie odszkodowawcze wymaga wystąpienia szkody, zdarzenia powodującego tą szkodę oraz związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy szkodą a zdarzeniem.

((3)) szkoda
Jak wskazano powyżej, szkodą podlegającą naprawieniu są przede wszystkim koszty leczenia i rehabilitacji. Nie podlega naprawieniu utracony urlop.
Natomiast wobec braku ograniczeń przedmiotowych i ilościowych naprawieniu powinny podlegać koszty nart i zniszczonych okularów.
Szkoda w tym wypadku obejmuje więc straty w wys. 7.500 zł.

((3)) zdarzenie powodujące szkodę
Zdarzeniem powodującym szkodę jest bezprawne i zawinione działanie lub zaniechanie organu. W tym wypadku może chodzić o zaniechanie wycofania z rynku wadliwych nart, skoro rok wcześniej ujawnione już zostały braki sprzętu. Obowiązek wycofania wadliwych nart wynika z {{pu przepis="art. 10 ust. 4 pkt 2 UBezpProdukt"}}.
Zaniechanie to było bezprawne, gdyż nie usprawiedliwiała go żadna ze szczególnych okoliczności, która mogłaby spowodować wyłączenie bezprawności.
Zaniechanie było także zawinione, gdyż pozostawienie niebezpiecznego produktu na rynku, wbrew wiedzy o jego wadach stanowi wysoce negatywną decyzję. Należy uznać, iż organy spółki (w szczególności zarząd) działały niedbale, gdyż w rażący sposób naruszyły zasady starannego działania (por. {{pu przepis="art. 355 KC"}}). Jeżeli organ (zarząd sp. z o.o.) był organem kolegialnym i nie da się ustalić, kto działał w sposób zawiniony, można posłużyć się koncepcją **winy anonimowej** (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, nb. 500). Jeżeli organ był zaś jednoosobowy, wówczas winę określa się wg normalnych zasad, obowiązujących np. dla {{pu przepis="art. 415 KC"}}.

((3)) związek przyczynowo-skutkowy
Kauzalność ma charakter adekwatny ({{pu przepis="art. 361 § 1 KC"}}), gdyż wypadek narciarza jest normalnym skutkiem niewycofania wadliwych nart z obrotu.

((2)) Zakres odszkodowania
Wobec braku informacji o możliwościach ograniczenia zakresu odszkodowania należy przyjąć pełną zasadę naprawienia szkody poprzez zapłatę odszkodowania w pieniądzu albo przez restytucję naturalną, zob. {{pu przepis="art. 363 § 1 KC"}}.

((2)) Wynik
A ma roszczenie o odszkodowanie w wysokości 7.500 zł z {{pu przepis="art. 416 KC"}}.

((1)) Roszczenie A wobec P o odszkodowanie z {{pu przepis="art. 430 KC"}}

((2)) Powstanie roszczenia
Każde roszczenie odszkodowawcze wymaga wystąpienia szkody, zdarzenia powodującego tą szkodę oraz związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy zdarzeniem a szkodą.

((3)) szkoda
W przypadku odpowiedzialności z {{pu przepis="art. 430 KC"}} szkoda obejmuje wszelkie szkody na osobie i na mieniu. Szkoda obejmuje w tym wypadku wszystko, oprócz zmarnowanego urlopu.

((3)) zdarzenie
Zdarzeniem, z którym {{pu przepis="art. 430 KC"}} wiąże odpowiedzialność odszkodowawczą jest bezprawny i zawiniony czyn podwładnego, dokonany przy wykonywaniu powierzonej mu czynności.

Ustalono, iż błąd popełnił jeden z konstruktorów. Pracownicy działu technicznego i projektów są podwładnymi w rozumieniu {{pu przepis="art. 430 KC"}}, gdyż podlegają kierownictwu organizacyjnemu firmy, m.in. na podstawie umowy o pracę.

Zachowaniem prowadzącym do wyrządzenia szkody było popełnienie błędu konstrukcyjnego.
Bezprawność wynika przede wszystkim z braku okoliczności usprawiedliwiających popełnienie błędu.
Błąd ten wynikał z niezachowania należytej staranności ({{pu przepis="art. 355 KC"}}), jest więc również zawiniony. Zarzut P, iż nie da się ustalić, kto dokładnie popełnił błąd, nie przekonuje, gdyż tzw. **teoria winy anonimowej (bezimiennej)**, pozwala przypisać winę osobie prawnej, jeżeli wykaże się, że szkoda została wyrządzona przez niezidentyfikowaną osobę fizyczną, działającą w strukturze organizacyjnej danej osoby prawnej (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, nb. 500).

Błąd przydarzył się przy wykonywaniu powierzonej czynności, a nie tylko przy okazji, gdyż istniał **funkcjonalny związek z wykonywaniem powierzonej czynności** (projektowanie nart) i popełnieniem błędu.
Zarzut P, iż pracownicy byli wykwalifikowani, zostali wybrani starannie i podlegali kontroli nie ma znaczenia, gdyż wyłączenia te są przewidziane jedynie w przypadku odpowiedzialności za samodzielnego wykonawcę ({{pu przepis="art. 429 in fine KC"}}), a nie w przypadku podwładnego.

((3)) związek przyczynowo-skutkowy
Szkoda poniesiona przez A (koszty leczenia, zniszczone narty i zniszczone okulary) jest normalnym następstwem ({{pu przepis="art. 361 § 1 KC"}}) błędu rachunkowego popełnionego przez konstruktorów nart.

((2)) Wynik
A miałby więc także roszczenie wobec P o odszkodowanie w wysokości 7.500 zł z {{pu przepis="art. 430 KC"}}.

((1)) Pozostałe roszczenia
Roszczenie A wobec P o odszkodowanie z {{pu przepis="art. 471 KC"}} (zob. {{pu przepis="art. 449(10) KC"}}) nie przysługuje, gdyż A i P nie łączyła żadna umowa, wobec czego brak jest zobowiązania, które P mógłby nienależycie wykonać.
Roszczenie o odszkodowanie z USprzedKonsum nie przysługuje, gdyż ta ustawa ma tu wprawdzie zastosowanie (A był konsumentem), ale po pierwsze sklep S nie istnieje, a z tej ustawy nie można wyprowadzić roszczeń wobec producenta, a po drugie ustawa ta nie przewiduje roszczeń odszkodowawczych.
----
CategoryKazusyOdpowiedzialnoscZaProduktNiebezpieczny