====Kazus nr 3 z zakresu nabycia własności nieruchomości====
==nabycie nieruchomości przez zasiedzenie==

((1)) Stan faktyczny
Małżonkowie R wnieśli dnia 6.11.2006 r. do właściwego sądu rejonowego wniosek o stwierdzenie zasiedzenia własności nieruchomości położonej w Z. o pow. 0,642 ha, dla której ten sąd prowadzi księgę wieczystą nr KW 1234. Sąd ustalił, że 24.7.1980 r. B., ówczesny właściciel nieruchomości, zawarł z małżeństwem R notarialną umowę sprzedaży nieruchomości. Umowa ta miała charakter warunkowy, gdyż ówczesnemu Naczelnikowi Gminy przysługiwało prawo pierwokupu. Ponieważ jednak prawo to nie zostało wykorzystane, a cała cena sprzedaży w kwocie 170.000 złotych została zapłacona, dnia 2.10.1980 r. wnioskodawcy objęli działkę w posiadanie. 
//Czy R są właścicielami nieruchomości?//

((1)) Rozwiązanie
Na początku właścicielem był B.

((2)) Utrata własności na rzecz R na skutek umowy sprzedaży 24.7.1980 r.
B nie utracił własności na rzecz R na skutek umowy sprzedaży, albowiem podwójny skutek został wykluczony z uwagi na prawo pierwokupu Naczelnika Gminy.
Zgodnie z obowiązującymi wówczas przepisami KC, do przeniesienia własności konieczna jest dodatkowa umowa rozporządzająca, jeżeli umowa zobowiązująca zawarta była pod warunkiem ({{pu przepis="art. 157 § 2 KC"}}). Ponieważ takiej umowy nigdy B i R nie zawarli, własność na R na podstawie umowy nie przeszła.

((2)) Utrata własności na skutek zasiedzenia
Być może jednak R uzyskali własność nieruchomości na skutek zasiedzenia.
Zasiedzenie jest pierwotnym sposobem nabycia własności nieruchomości, uregulowanym w {{pu przepis="art. 172 KC"}} i nast.. Z przepisów tych wynika, że do nabycia własności konieczne jest:
- samoistne i nieprzerwane posiadanie dokonującego zasiedzenia oraz
- upływ oznaczonego terminu z uwzględnieniem ew. przeszkód powodujących wydłużenie terminu.

((3)) posiadanie samoistne
Posiadaczem samoistnym jest wg {{pu przepis="art. 336 KC"}} ten, kto faktycznie włada rzeczą jak właściciel. Ponieważ R objęli działkę w posiadanie jak właściciele, od dnia 1.10.1980 r. byli jej posiadaczami samoistnymi, co należy domniemywać wg {{pu przepis="art. 339 KC"}}.

((3)) ciągłość posiadania
Dodatkowo do zasiedzenia prowadzi tylko posiadanie nieprzerwane. Wykazanie tej drugiej przesłanki ułatwia domniemanie prawne ciągłości posiadania ({{pu przepis="art. 340 KC"}}) oraz zasada, zgodnie z którą posiadanie przywrócone uważa się za nieprzerwane ({{pu przepis="art. 345 KC"}}).
Ze stanu faktycznego wynika, że R posiadali nieruchomość nieprzerwanie od dnia objęcia jej w posiadanie.

((3)) upływ czasu
Zasiedzenie jest formą tzw. dawności, co oznacza, że skutek prawny następuje po upływie stosownego czasu. W przypadku zasiedzenia własności okres czasu konieczny do nabycia tego prawa jest zależny od tego, czy posiadacz uzyskał posiadanie w dobrej czy w złej wierze. Późniejsze zmiany świadomości w zakresie własnych uprawnień są bez znaczenia.
Trzeba pamiętać, że obecne okresy zostały wprowadzone ustawą o zmianie KC z dnia 28.7.1990, która weszła w życie 1.10.1990 r. Wcześniej obowiązywał okres 10 lat dla posiadacza będącego w dobrej wierze i 20 lat dla posiadacza w złej wierze. Przepisy obecnie obowiązujące stosujemy więc do stanów faktycznych nie zakończonych przed wejściem w życie ustawy z 28.7.1990 r. Nowe – dłuższe – okresy stosuje się więc, jeżeli nabycie posiadania w dobrej wierze nastąpiło po 1.10.1980 r. albo nabycie posiadania w złej wierze nastąpiło po 1.10.1970 r. Ponieważ w tym wypadku R objęli działkę w posiadanie 2.10.1980 r. obowiązują już nowe regulacje.

**(1) zasiedzenie po 20 latach**
Zasiedzenie może nastąpić po upływie 20 lat, jeżeli posiadacz w momencie nabycia posiadania był w dobrej wierze. Pod pojęciem dobrej wiary należy rozumieć znów stan świadomości posiadacza usprawiedliwiony okolicznościami, świadczącymi o prawidłowości rozumowania posiadacza. Dobrą wiarę należy domniemywać, chyba że strona przeciwna wykaże, iż było inaczej ({{pu przepis="art. 7 KC"}}).
Przy prawidłowo skonstruowanej umowie zobowiązującej, z samego jej brzmienia wynika dostatecznie jasno dla kupującego, że umowa ta nie przenosi własności nieruchomości. Dlatego wejście w posiadanie nieruchomości na podstawie umowy zobowiązującej do przeniesienia jej własności nie uzasadnia przyznania przymiotu dobrej wiary posiadaczowi, albowiem z samej treści umowy wynika, że prawo własności przysługuje w dalszym ciągu zbywcy (post. SN z dnia 19.7.2000 r., II CKN 282/00). R nie byli więc w dobrej wierze.

**(1) zasiedzenie po 30 latach**
Zasiedzenie po dłuższym okresie następuje, gdy w chwili nabycia posiadania posiadacz był złej wierze. Posiadaczem w złej wierze jest ten, kto wie albo wiedzieć powinien, że prawo własności nie przysługuje jemu, lecz innej osobie (postan. SN z 13.1.2000 r., II CKN 657/98, niepubl. (LEX nr 51060)).
W tym wypadku od dnia objęcia działki w posiadanie samoistne minęło 26 lat. Nie upłynął więc okres konieczny do zasiedzenia.

((2)) Wynik
R nie nabyli własności nieruchomości przez zasiedzenie, albowiem byli w złej wierze i nie upłynął jeszcze 30-letni okres wymagany do nabycia własności.

((1)) Schemat Taris(R)
Zob. [[http://80.237.160.189/taris/?path=0-1-0-0-1-3-3-1-0-1-0&subsumsession=164&root=1 schemat Taris(R)]]

----
CategoryKazusyNabycieWlasnosciNieruchomosci CategoryZasiedzenie