Wiki source for KazusNabycieWlasnosci7
====Kazus nr 7 z problematyki nabycia własności====
==nabycie własności rzeczy ruchomej==
((1)) Stan faktyczny
Student prawa S pożyczył dnia 1.2.2006 r. od swojego niemieckiego, mieszkającego w akademikach na August-Bebel-Straße, kolegi K laptopa, aby napisać “pracę bachelorską”. Korzystał z tego komputera przez cały semestr letni. Na początku września 2006 r. w Słubicach S sprzedał laptopa za 3.000 zł koledze z segmentu M, który szykował się do pisania swojej pracy magisterskiej. Sprzedając laptopa S twierdził, że jest jego właścicielem. Gdy K w sierpniu 2006 r. zgłosił się do S po komputer, ten odparł, że komputer ma M. M odmawia K wydania komputera i twierdzi, że jest jego właścicielem.
//Kto jest właścicielem laptopa?//
((1)) Rozwiązanie
Wskazana jest analiza chronologiczna. Rozpocząć należy więc od stwierdzenia, że na początku właścicielem był K.
((2)) Utrata własności na rzecz S
Mógł on jednak utracić własność na rzecz S na skutek czynności prawnej z dnia 1.2.2006 r. Umowa użyczenia zawarta po stronie niemieckiej podlegała niemieckiemu prawu, albowiem umowę zawarto po stronie niemieckiej - na August-Bebel-Str. (zob. dla oceny skutków prawnorzeczowych {{pu przepis="art. 42 PrPrywMiędz"}}). Ponieważ Leihe (§§ 598 – 606 BGB) nie prowadzi jednak do przeniesienia własności, ale uprawnia biorącego w użyczenie (Entleiher) do bezpłatnego korzystania z użyczonej rzeczy. Czynność z dnia 1.2.2006 nie mogła doprowadzić do przeniesienia własności.
Po 1.2.2006 r. K nadal był właścicielem laptopa.
((2)) Utrata własności na rzecz M
K mógłby jednak utracić własność na rzecz M na skutek umowy sprzedaży zawartej między S i M na początku września 2006 r.
((3)) prawo właściwe (statut rzeczowy)
Zgodnie z {{pu przepis="art. 42 § 1 PrPrywMiędz"}} skutki własnościowe podlegają prawu miejsca położenia rzeczy. Z uwagi na to, że w chwili transakcji S-M laptop znajdował się w Polsce, ocena, czy doszło do przejścia własności, podlega prawu polskiemu.
((3)) umowa o podwójnym skutku
Zgodnie za {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}} umowa sprzedaży przenosi własność na nabywcę //solo consensu//, jeżeli [[RzeczOznaczonaCoDoTozsamosci rzecz jest oznaczona co do tożsamości]] i nie wyłączono podwójnego skutku umowy zobowiązującej (więcej o zasadach przenoszenia własności w prawie polskim w [[UmowneNabycieWlasnosciRzeczyRuchomej osobnym dokumencie]]).
Tutaj rzecz była rzeczą oznaczoną co do tożsamości, gdyż chodziło o konkretny komputer.
Ponadto ani strony ani ustawa nie wyłączyły podwójnego skutku umowy zobowiązującej do przeniesienia własności (zob. {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}} in fine).
Tym samym właścicielem laptopa mógłby być M.
((3)) przeniesienie posiadania
Przeniesienie posiadania nastąpiło, gdyż komputer został nabywcy wydany. W tej akurat konstelacji przeniesienie posiadania było i tak zbędne, gdyż laptop jest rzeczą rzeczą oznaczoną co do tożsamości ({{pu przepis="art. 155 § 2 KC"}}).
((3)) uprawnienie do zbycia
Problematyczne jest jednakże uprawnienie S do dokonania transakcji. W przypadku przeniesienia własności warunkiem jej nabycia jest bowiem uprawnienie osoby, która dokonuje rozporządzenia rzeczą (//nemo plus iuris in alium transfere potest, quam ipse habet//).
Uprawnionym jest więc właściciel, ale także inna osoba uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą, czyli np. komisant ({{pu przepis="art. 765 KC"}}), przewoźnik ({{pu przepis="art. 787 § 2 KC"}}). W niniejszym kazusie S nie był właścicielem (zob. pkt I.) ani też nie został przez K upoważniony do zbycie laptopa. Wobec tego S był nieuprawniony.
Gdy takiego uprawnienie jest brak, w grę wchodzić może jedynie nabycie w dobrej wierze od nieuprawnionego.
((3)) nabycie od nieuprawnionego
Nabycie od nieuprawnionego jest możliwe na podstawie {{pu przepis="art. 169 KC"}}. Warunki nabycia własności rzeczy ruchomej od osoby nie będącej właścicielem zależą od tego, czy rzecz została przez właściciela utracona wbrew jego woli (np. zgubiona albo skradziona - {{pu przepis="art. 169 § 2 KC"}}) czy nie (wówczas stosuje się {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}}).
Miarodajny dla oceny okoliczności, czy rzecz wyszła spod władztwa uprawnionego właściciela zgodnie z jego wolą, jest moment dokonania rozporządzenia rzeczą przez właściciela a nie późniejsze zdarzenia. W tym wypadku K nie utracił władztwa nad laptopem wbrew swej woli, albowiem wydał go P na podstawie umowy użyczenia (Leihe wg BGB). Właściwy dla oceny skutków transakcji między S i M będzie więc przepis {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}}.
M mógł więc nabyć własność laptopa na podstawie {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}}, jeżeli nieuprawniony dokonał rozporządzenia rzeczą cudzą, która nie została utracona przez uprawnionego wbrew jego woli i nabywca objął rzecz w posiadanie będąc w dobrej wierze.
>>Ogólnie nt. tego sposobu nabycia własności zob. NabycieRzeczyRuchomejOdNieuprawnionego.>>
**(1) dokonanie rozporządzenia przez nieuprawnionego**
Ustalono, że S nie był uprawniony do rozporządzania rzeczą, gdyż był jedynie biorącym rzecz w użyczenie (Entleiher). Nie otrzymał też od właściciela uprawnienia do zbycia rzeczy.
Rozporządzeniem rzeczą oznacza dokonanie czynności prawnej rozporządzającej mającej za przedmiot tą właśnie rzecz (GniewekPrawoRzeczowe, 2008, nb. 171). Rozporządzeniem jest więc ustanowienie, zniesienie, obciążenie lub zmiana treści prawa majątkowego na niej (por. {{pu przepis="art. 140 KC"}}). W tym wypadku S zawarł z M umowę sprzedaży przenoszącą własność. Dokonał więc rozporządzenia rzeczą.
**(2) objęcie rzeczy w posiadanie przez nabywcę**
Nabywca dla uzyskania własności rzeczy nabytej od nieuprawnionego musi objąć ją w posiadanie. Oznacza to, że musi nastąpić przekazanie bezpośredniego władztwa nad rzeczą w trybie przewidzianym w {{pu przepis="art. 348 KC"}}. Ponieważ M sprawuje bezpośrednie władztwo nad rzeczą na skutek wydania mu jej przez P, objął rzecz w posiadanie.
**(3) dobra wiara nabywcy**
Zgodnie z {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}} nabywca (M) musiałby być - w chwili obejmowania rzeczy w posiadanie - w dobrej wierze. W dobrej wierze jest ten, kto jest przekonany, że nabywa własność od osoby uprawnionej i jego przekonanie jest usprawiedliwione konkretnymi okolicznościami (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, wyd. 4, art. 155 nb. 11). Oznacza to, że dobra wiara jest wyłączona, gdy nabywca ma świadomość, iż zbywca nie jest uprawniony do rozporządzania rzeczą a także gdy brak świadomości co do braku uprawnienia zbywcy jest wynikiem niezachowania wymaganej staranności albo wynikiem niedbalstwa. Zgodnie z {{pu przepis="art. 7 KC"}} dobrą wiarę należy domniemywać, co oznacza, że ciężar udowodnienia, iż nabywca nie działał w dobrej wierze, spoczywa na kwestionującym.
Wobec braku dokładniejszych danych w stanie faktycznym należy uznać, że M był w chwili obejmowania rzeczy w posiadanie w dobrej wierze.
**(4) wynik tymczasowy**
M nabył więc własność laptopa na początku września z momentem uzyskania posiadania komputera.
((2)) Wynik ostateczny
Właścicielem laptopa jest M.
----
CategoryKazusyNabycieWlasnosciRuchomosci
==nabycie własności rzeczy ruchomej==
((1)) Stan faktyczny
Student prawa S pożyczył dnia 1.2.2006 r. od swojego niemieckiego, mieszkającego w akademikach na August-Bebel-Straße, kolegi K laptopa, aby napisać “pracę bachelorską”. Korzystał z tego komputera przez cały semestr letni. Na początku września 2006 r. w Słubicach S sprzedał laptopa za 3.000 zł koledze z segmentu M, który szykował się do pisania swojej pracy magisterskiej. Sprzedając laptopa S twierdził, że jest jego właścicielem. Gdy K w sierpniu 2006 r. zgłosił się do S po komputer, ten odparł, że komputer ma M. M odmawia K wydania komputera i twierdzi, że jest jego właścicielem.
//Kto jest właścicielem laptopa?//
((1)) Rozwiązanie
Wskazana jest analiza chronologiczna. Rozpocząć należy więc od stwierdzenia, że na początku właścicielem był K.
((2)) Utrata własności na rzecz S
Mógł on jednak utracić własność na rzecz S na skutek czynności prawnej z dnia 1.2.2006 r. Umowa użyczenia zawarta po stronie niemieckiej podlegała niemieckiemu prawu, albowiem umowę zawarto po stronie niemieckiej - na August-Bebel-Str. (zob. dla oceny skutków prawnorzeczowych {{pu przepis="art. 42 PrPrywMiędz"}}). Ponieważ Leihe (§§ 598 – 606 BGB) nie prowadzi jednak do przeniesienia własności, ale uprawnia biorącego w użyczenie (Entleiher) do bezpłatnego korzystania z użyczonej rzeczy. Czynność z dnia 1.2.2006 nie mogła doprowadzić do przeniesienia własności.
Po 1.2.2006 r. K nadal był właścicielem laptopa.
((2)) Utrata własności na rzecz M
K mógłby jednak utracić własność na rzecz M na skutek umowy sprzedaży zawartej między S i M na początku września 2006 r.
((3)) prawo właściwe (statut rzeczowy)
Zgodnie z {{pu przepis="art. 42 § 1 PrPrywMiędz"}} skutki własnościowe podlegają prawu miejsca położenia rzeczy. Z uwagi na to, że w chwili transakcji S-M laptop znajdował się w Polsce, ocena, czy doszło do przejścia własności, podlega prawu polskiemu.
((3)) umowa o podwójnym skutku
Zgodnie za {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}} umowa sprzedaży przenosi własność na nabywcę //solo consensu//, jeżeli [[RzeczOznaczonaCoDoTozsamosci rzecz jest oznaczona co do tożsamości]] i nie wyłączono podwójnego skutku umowy zobowiązującej (więcej o zasadach przenoszenia własności w prawie polskim w [[UmowneNabycieWlasnosciRzeczyRuchomej osobnym dokumencie]]).
Tutaj rzecz była rzeczą oznaczoną co do tożsamości, gdyż chodziło o konkretny komputer.
Ponadto ani strony ani ustawa nie wyłączyły podwójnego skutku umowy zobowiązującej do przeniesienia własności (zob. {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}} in fine).
Tym samym właścicielem laptopa mógłby być M.
((3)) przeniesienie posiadania
Przeniesienie posiadania nastąpiło, gdyż komputer został nabywcy wydany. W tej akurat konstelacji przeniesienie posiadania było i tak zbędne, gdyż laptop jest rzeczą rzeczą oznaczoną co do tożsamości ({{pu przepis="art. 155 § 2 KC"}}).
((3)) uprawnienie do zbycia
Problematyczne jest jednakże uprawnienie S do dokonania transakcji. W przypadku przeniesienia własności warunkiem jej nabycia jest bowiem uprawnienie osoby, która dokonuje rozporządzenia rzeczą (//nemo plus iuris in alium transfere potest, quam ipse habet//).
Uprawnionym jest więc właściciel, ale także inna osoba uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą, czyli np. komisant ({{pu przepis="art. 765 KC"}}), przewoźnik ({{pu przepis="art. 787 § 2 KC"}}). W niniejszym kazusie S nie był właścicielem (zob. pkt I.) ani też nie został przez K upoważniony do zbycie laptopa. Wobec tego S był nieuprawniony.
Gdy takiego uprawnienie jest brak, w grę wchodzić może jedynie nabycie w dobrej wierze od nieuprawnionego.
((3)) nabycie od nieuprawnionego
Nabycie od nieuprawnionego jest możliwe na podstawie {{pu przepis="art. 169 KC"}}. Warunki nabycia własności rzeczy ruchomej od osoby nie będącej właścicielem zależą od tego, czy rzecz została przez właściciela utracona wbrew jego woli (np. zgubiona albo skradziona - {{pu przepis="art. 169 § 2 KC"}}) czy nie (wówczas stosuje się {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}}).
Miarodajny dla oceny okoliczności, czy rzecz wyszła spod władztwa uprawnionego właściciela zgodnie z jego wolą, jest moment dokonania rozporządzenia rzeczą przez właściciela a nie późniejsze zdarzenia. W tym wypadku K nie utracił władztwa nad laptopem wbrew swej woli, albowiem wydał go P na podstawie umowy użyczenia (Leihe wg BGB). Właściwy dla oceny skutków transakcji między S i M będzie więc przepis {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}}.
M mógł więc nabyć własność laptopa na podstawie {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}}, jeżeli nieuprawniony dokonał rozporządzenia rzeczą cudzą, która nie została utracona przez uprawnionego wbrew jego woli i nabywca objął rzecz w posiadanie będąc w dobrej wierze.
>>Ogólnie nt. tego sposobu nabycia własności zob. NabycieRzeczyRuchomejOdNieuprawnionego.>>
**(1) dokonanie rozporządzenia przez nieuprawnionego**
Ustalono, że S nie był uprawniony do rozporządzania rzeczą, gdyż był jedynie biorącym rzecz w użyczenie (Entleiher). Nie otrzymał też od właściciela uprawnienia do zbycia rzeczy.
Rozporządzeniem rzeczą oznacza dokonanie czynności prawnej rozporządzającej mającej za przedmiot tą właśnie rzecz (GniewekPrawoRzeczowe, 2008, nb. 171). Rozporządzeniem jest więc ustanowienie, zniesienie, obciążenie lub zmiana treści prawa majątkowego na niej (por. {{pu przepis="art. 140 KC"}}). W tym wypadku S zawarł z M umowę sprzedaży przenoszącą własność. Dokonał więc rozporządzenia rzeczą.
**(2) objęcie rzeczy w posiadanie przez nabywcę**
Nabywca dla uzyskania własności rzeczy nabytej od nieuprawnionego musi objąć ją w posiadanie. Oznacza to, że musi nastąpić przekazanie bezpośredniego władztwa nad rzeczą w trybie przewidzianym w {{pu przepis="art. 348 KC"}}. Ponieważ M sprawuje bezpośrednie władztwo nad rzeczą na skutek wydania mu jej przez P, objął rzecz w posiadanie.
**(3) dobra wiara nabywcy**
Zgodnie z {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}} nabywca (M) musiałby być - w chwili obejmowania rzeczy w posiadanie - w dobrej wierze. W dobrej wierze jest ten, kto jest przekonany, że nabywa własność od osoby uprawnionej i jego przekonanie jest usprawiedliwione konkretnymi okolicznościami (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, wyd. 4, art. 155 nb. 11). Oznacza to, że dobra wiara jest wyłączona, gdy nabywca ma świadomość, iż zbywca nie jest uprawniony do rozporządzania rzeczą a także gdy brak świadomości co do braku uprawnienia zbywcy jest wynikiem niezachowania wymaganej staranności albo wynikiem niedbalstwa. Zgodnie z {{pu przepis="art. 7 KC"}} dobrą wiarę należy domniemywać, co oznacza, że ciężar udowodnienia, iż nabywca nie działał w dobrej wierze, spoczywa na kwestionującym.
Wobec braku dokładniejszych danych w stanie faktycznym należy uznać, że M był w chwili obejmowania rzeczy w posiadanie w dobrej wierze.
**(4) wynik tymczasowy**
M nabył więc własność laptopa na początku września z momentem uzyskania posiadania komputera.
((2)) Wynik ostateczny
Właścicielem laptopa jest M.
----
CategoryKazusyNabycieWlasnosciRuchomosci
