Wersja [10525]
To jest stara wersja KazusNabycieWlasnosci7 utworzona przez MarcinKrzymuski, 2009-11-02 12:52:52.
Kazus nr 7 z problematyki nabycia własności
nabycie własności rzeczy ruchomej
A. Stan faktyczny
Student prawa S pożyczył dnia 1.2.2006 r. od swojego niemieckiego, mieszkającego w akademikach na August-Bebel-Straße, kolegi K laptopa, aby napisać “pracę bachelorską”. Korzystał z tego komputera przez cały semestr letni. Na początku września 2006 r. w Słubicach S sprzedał laptopa za 3.000 zł koledze z segmentu M, który szykował się do pisania swojej pracy magisterskiej. Sprzedając laptopa S twierdził, że jest jego właścicielem. Gdy K w sierpniu 2006 r. zgłosił się do S po komputer, ten odparł, że komputer ma M. M odmawia K wydania komputera i twierdzi, że jest jego właścicielem.
Kto jest właścicielem laptopa?
B. Rozwiązanie
Wskazana jest analiza chronologiczna. Rozpocząć należy więc od stwierdzenia, że na początku właścicielem był K.
1. Utrata własności na rzecz S
Mógł on jednak utracić własność na rzecz S na skutek czynności prawnej z dnia 1.2.2006 r. Umowa użyczenia zawarta po stronie niemieckiej podlegała niemieckiemu prawu, albowiem umowę zawarto po stronie niemieckiej - na August-Bebel-Str. (zob. (akt prawny PrPrywMiędzyn nie istnieje)). Leihe (§§ 598 – 606 BGB) nie prowadzi jednak do przeniesienia własności, ale tylko do bezpłatnego korzystania z użyczonej rzeczy przez osobę biorącą rzecz w użyczenie (Entleiher). Dlatego czynność z dnia 1.2.2006 nie mogła doprowadzić do przeniesienia własności. K nadal był właścicielem laptopa.
2. Utrata własności na rzecz M
K mógłby jednak utracić własność na rzecz M na skutek umowy sprzedaży zawartej między S i M na początku września 2006 r.
a. prawo właściwe (statut rzeczowy)
Zgodnie z (akt prawny PrPrywMiędzyn nie istnieje) skutki prawnorzeczowe umowy zobowiązaniowej kształtują się wg prawa polskiego.
b. umowa o podwójnym skutku
Zgodnie za art. 155 § 1 KC
art. 155 KC
§ 1. Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
§ 2. Jeżeli przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy. To samo dotyczy wypadku, gdy przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy przyszłe.
umowa sprzedaży przenosi własność na nabywcę solo consensu, jeżeli rzecz jest oznaczona co do tożsamości (+, gdyż w tym wypadku chodziło o konkretny komputer) i ani strony ani ustawa nie wyłączyły podwójnego skutku umowy zobowiązującej do przeniesienia własności. Tym samym właścicielem laptopa mógłby być M.§ 1. Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
§ 2. Jeżeli przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy. To samo dotyczy wypadku, gdy przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy przyszłe.
c. uprawnienie do zbycia
Problematyczne jest jednakże uprawnienie S do dokonania transakcji. W przypadku pochodnego nabycia własności w drodze umowy o podwójnym skutku albo umowy rozporządzającej warunkiem do nabycia własności jest bowiem uprawnienie osoby, która dokonuje rozporządzenia rzeczą, gdyż w polskim prawie obowiązuje reguła, iż nie można przenieść na inny podmiot więcej praw, aniżeli samemu się posiada (nemo plus iuris in alium transfere potest, quam ipse habet).
Uprawnionym jest więc właściciel, ale także inna osoba uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą, czyli np. komisant (art. 765 KC
art. 765 KC
Przez umowę komisu przyjmujący zlecenie (komisant) zobowiązuje się za wynagrodzeniem (prowizja) w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek dającego zlecenie (komitenta), lecz w imieniu własnym.
), przewoźnik (art. 787 § 2 KCPrzez umowę komisu przyjmujący zlecenie (komisant) zobowiązuje się za wynagrodzeniem (prowizja) w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek dającego zlecenie (komitenta), lecz w imieniu własnym.
art. 787 KC
§ 1. Jeżeli odbiorca odmawia przyjęcia przesyłki albo jeżeli z innych przyczyn nie można mu jej doręczyć, przewoźnik powinien niezwłocznie zawiadomić o tym wysyłającego. Jeżeli wysyłający nie nadeśle w odpowiednim czasie wskazówek, przewoźnik powinien oddać przesyłkę na przechowanie lub inaczej ją zabezpieczyć, zawiadamiając o tym wysyłającego i odbiorcę.
§ 2. Jeżeli przesyłka jest narażona na zepsucie albo jeżeli jej przechowanie wymaga kosztów, na które nie ma pokrycia, przewoźnik może ją sprzedać przy odpowiednim zastosowaniu przepisów o skutkach zwłoki kupującego z odebraniem rzeczy sprzedanej.
). W niniejszym kazusie S nie był właścicielem (zob. pkt I.) ani też nie został przez K upoważniony do zbycie laptopa. Wobec tego S był nieuprawniony.§ 1. Jeżeli odbiorca odmawia przyjęcia przesyłki albo jeżeli z innych przyczyn nie można mu jej doręczyć, przewoźnik powinien niezwłocznie zawiadomić o tym wysyłającego. Jeżeli wysyłający nie nadeśle w odpowiednim czasie wskazówek, przewoźnik powinien oddać przesyłkę na przechowanie lub inaczej ją zabezpieczyć, zawiadamiając o tym wysyłającego i odbiorcę.
§ 2. Jeżeli przesyłka jest narażona na zepsucie albo jeżeli jej przechowanie wymaga kosztów, na które nie ma pokrycia, przewoźnik może ją sprzedać przy odpowiednim zastosowaniu przepisów o skutkach zwłoki kupującego z odebraniem rzeczy sprzedanej.
Gdy takiego uprawnienie jest brak, w grę wchodzić może jedynie nabycie w dobrej wierze od nieuprawnionego.
d. nabycie od nieuprawnionego
Nabycie od nieuprawnionego jest możliwe na podstawie art. 169 KC
art. 169 KC
§ 1. Jeżeli osoba nie uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze.
§ 2. Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego.
. Warunki nabycia własności rzeczy ruchomej od osoby nie będącej właścicielem zależą od tego, czy rzecz została przez właściciela utracona (np. zgubiona albo skradziona) czy nie. W tym wypadku właściwy będzie art. 169 § 1 KC§ 1. Jeżeli osoba nie uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze.
§ 2. Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego.
art. 169 KC
§ 1. Jeżeli osoba nie uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze.
§ 2. Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego.
, albowiem K nie utracił władztwa nad laptopem wbrew swej woli, albowiem wydał go P na podstawie umowy użyczenia.§ 1. Jeżeli osoba nie uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze.
§ 2. Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego.
(1) objęcie rzeczy w posiadanie przez nabywcę
Nabywca dla uzyskania własności rzeczy nabytej od nieuprawnionego musi objąć ją w posiadanie. Oznacza to, że musi nastąpić przekazanie bezpośredniego władztwa nad rzeczą w trybie przewidzianym w art. 348 KC
art. 348 KC
Przeniesienie posiadania następuje przez wydanie rzeczy. Wydanie dokumentów, które umożliwiają rozporządzanie rzeczą, jak również wydanie środków, które dają faktyczną władzę nad rzeczą, jest jednoznaczne z wydaniem samej rzeczy.
lub innym. Ponieważ M sprawuje bezpośrednie władztwo nad rzeczą na skutek wydania mu jej przez P, objął rzecz w posiadanie.Przeniesienie posiadania następuje przez wydanie rzeczy. Wydanie dokumentów, które umożliwiają rozporządzanie rzeczą, jak również wydanie środków, które dają faktyczną władzę nad rzeczą, jest jednoznaczne z wydaniem samej rzeczy.
(2) dobra wiara nabywcy
Zgodnie z art. 169 § 1 KC
art. 169 KC
§ 1. Jeżeli osoba nie uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze.
§ 2. Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego.
nabywca (M) musiałby być w chwili obejmowania rzeczy w posiadanie w dobrej wierze. W dobrej wierze jest ten, kto jest przekonany, że nabywa własność od osoby uprawnionej i jego przekonanie jest usprawiedliwione konkretnymi okolicznościami (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, wyd. 4, art. 155 nb. 11). Oznacza to, że dobra wiara jest wyłączona, gdy nabywca ma świadomość, iż zbywca nie jest uprawniony do rozporządzania rzeczą a także gdy brak świadomości co do braku uprawnienia zbywcy jest wynikiem niezachowania wymaganej staranności albo wynikiem niedbalstwa. Zgodnie z art. 7 KC§ 1. Jeżeli osoba nie uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze.
§ 2. Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego.
art. 7 KC
Jeżeli ustawa uzależnia skutki prawne od dobrej lub złej wiary, domniemywa się istnienie dobrej wiary.
dobrą wiarę należy domniemywać, co oznacza, że ciężar udowodnienia, iż nabywca nie działał w dobrej wierze, spoczywa na kwestionującym.Jeżeli ustawa uzależnia skutki prawne od dobrej lub złej wiary, domniemywa się istnienie dobrej wiary.
Wobec braku dokładniejszych danych w stanie faktycznym należy uznać, że M był w chwili obejmowania rzeczy w posiadanie w dobrej wierze.
(3) wynik tymczasowy
M nabył więc własność laptopa na początku września z momentem uzyskania posiadania komputera.
3. Wynik ostateczny
Właścicielem laptopa jest M.
CategoryKazusyNabycieWlasnosciRuchomosci
Na tej stronie nie ma komentarzy
