====Kazus nr 9 z czynów niedozwolonych====

((1)) Stan faktyczny
W dniu 27.1.1998 r. funkcjonariusze Policji prowadzili obserwację podejrzanego samochodu Do samochodu podeszło 4 mężczyzn, z których trzech wsiadło do wewnątrz. Policjanci będący w cywilnych ubraniach ruszyli biegiem w kierunku pojazdu, trzymając w jednej ręce legitymacje służbowe, a w drugiej pistolety i krzycząc: "Policja!". Funkcjonariusz T.K. podbiegł do prawych przednich drzwi, gdzie na przednim siedzeniu obok kierowcy siedział powód S.B., trzymający jakiś czarny przedmiot w ręce. Kiedy powód na polecenie funkcjonariusza położył ręce z przodu, T.K. zauważył, że trzymał on panel od radia. Wobec tego, że powód nie posłuchał rozkazu wyjścia z samochodu, policjant wyciągnął go, a następnie kazał mu położyć się na ziemi twarzą do dołu, z rozłożonymi rękami, do czego powód zastosował się. T.K. cały czas trzymał przeładowany i odbezpieczony pistolet. Przyklęknął nad powodem, przygniótł go kolanem i polecił podać ręce do tyłu, w celu skucia kajdankami. Powód podając ręce uderzył przypadkiem w rękę policjanta, w której trzymał on pistolet, który wówczas wystrzelił. Pocisk ugodził powoda w plecy i wyszedł z drugiej strony. S.B. przeszedł skomplikowaną operację. U powoda stwierdzono 10-procentowy trwały uszczerbek na zdrowiu; nie ma obecnie żadnych powikłań. W dniu wypadku powód nie był zatrudniony, jest bezdzietnym kawalerem, mieszka z matką. 
Powód wnosi o odszkodowanie i zadośćuczynienie w łącznej wysokości 25.000 zł. 
**Czy S.B. ma roszczenie o odszkodowanie i zadośćuczynienie w podanej wysokości?**

((1)) Rozwiązanie
Roszczenie S.B. wobec Skarbu Państwa z {{pu przepis="art. 417 § 1 KC"}}

((2)) Podstawa odpowiedzialności
Jak w przypadku każdego z roszczeń odszkodowawczych odpowiedzialność zależy od (1) wystąpienia szkody, (2) spowodowanej oznaczonym w ustawie zdarzeniem i adekwatnego związku przyczynowo skutkowego pomiędzy szkodą a zdarzeniem.

((3)) szkoda
S.B. został postrzelony, co oznacza, iż doznał szkody w formie szkody na osobie. Szkoda ta w swym majątkowym wymiarze podlega napawieniu wg wyznaczników określonych w {{pu przepis="art. 444 KC"}}. W zakresie w jakim szkoda na osobie prowadzi do niemajątkowych reperkusji (tzw. krzywda), przysługiwałoby stosowne zadośćuczynienie.

((3)) zdarzenie powodujące szkodę
Wg {{pu przepis="art. 417 § 1 KC"}} zdarzeniem powodującym powstanie obowiązku odszkodowawczego SP jest “niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej”. Wynikają stąd następujące przesłanki odpowiedzialności SP: - działanie/zaniechanie
- organu władzy publicznej,
- niezgodne z prawem i
- przy wykonywaniu funkcji władzy publicznej.

(1) wykonawca władzy publicznej
Po nowelizacji SP i inne podmioty (j.s.t.) odpowiadają za własne działanie, a nie za cudze (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, nb. 527). Stąd też warunkiem jest, aby bezpośredni sprawca występował w roli wykonawcy władzy publicznej, a może nim być zarówno organ w rozumieniu prawa administracyjnego jak i osoba faktycznie wykonująca czynności z zakresu władzy publicznej (imperium). Wykonywanie władzy publicznej dotyczy wszelkich form działalności państwa, samorządu terytorialnego i innych instytucji publicznych (TK w wyroku 23.9.2003, K 20/02). Obejmuje więc wszystkie władze w sensie konstytucyjnym, czyli ustawodawczą, sądowniczą i wykonawczą.

(2) czyn wykonawcy władzy publicznej
“Czynem” organu władzy publicznej jest wg {{pu przepis="art. 417 § 1 KC"}} zarówno działanie jak i zaniechanie. Należy przyjąć jednak, że odpowiedzialność za zaniechanie następuje tylko wówczas, gdy zachodzi obowiązek podjęcia określonego działania.
W tym przypadku policjant zaniechał zabezpieczenia broni, do czego zobowiązywały go przepisy aktów normatywnych regulujących zasady posługiwania się bronią przez funkcjonariuszy policji.

(3) niezgodność z prawem działania/zaniechania
Jako niezgodność z prawem rozumieć należy niezgodność z konstytucyjnie rozumianymi źródłami prawa (Art. 87 KRP – Art. 94 KRP), natomiast już nie z normami moralnymi albo obyczajowymi, wynikającymi z zasad współżycia społecznego albo dobrych obyczajów (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, nb. 531 i TK w cytowanym wyroku).
Niewątpliwie niezabezpieczenie broni wbrew przepisom nakazującym ostrożne obchodzenie się z pistoletami, stanowi naruszenie prawa

(4) związek działania/zaniechania z wykonywaniem władzy publicznej
Podmioty władzy publicznej odpowiadają tylko za działanie/zaniechanie bezpośredniego sprawcy – wykonawcy władzy publicznej – pozostające w funkcjonalnym związku z wykonywaniem władzy publicznej.
Tutaj wystrzał przydarzył się w chcili dokonywania czynności operacyjnych, czyli w trakcie pełnienia służby i w ścisłym związku z wykonywaniem poleceń i obowiązków służbowych. Niezabezpieczenie borni pozostaje więc w ścisłym związku z wykonywaniem władzy publicznej.

((3)) związek przyczynowo-skutkowy
Doznana przez S.B. szkoda jest normalnym ({{pu przepis="art. 361 § 1 KC"}}) skutkiem wystrzału z niezabezpieczonej broni.

((2)) Zakres odpowiedzialności
Zakres odpowiedzialności w przypadku szkód na osobie wyznacza {{pu przepis="art. 444 KC"}}.

((2)) Wynik
SP (statio fisci Policja) odpowiada za szkody wyrządzone przez policjanta. SB ma roszczenie wobec SP o odszkodowanie w zakresie określonym {{pu przepis="art. 444 KC"}}.
----
CategoryKazusyDelikty